6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a dayanılarak hazırlanan “Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik” ve daha sonrasında 04.01.2020 tarihli ve 30998 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile “İleti Yönetim Sistemi” (“İYS”) hayata geçmişti.
İYS, hizmet sağlayıcıların arama, mesaj ve e-posta gibi farklı tipte ileti izinlerini saklayıp yönetebilecekleri, alıcıların verdikleri izinleri görüntüleyip kaldırabilecekleri, izinsiz gönderimleri şikâyet edebilecekleri, kamunun ise ileti şikâyetlerini ve şikâyete konu iznin durumunu görüntüleyebilecekleri, web sitesi, kısa mesaj numarası ve çağrı merkezi üzerinden hizmet verecek, tüm izinleri zaman damgasıyla kayıt altına alıp güvenli biçimde saklayacak ulusal veri tabanı sistemidir. Yapılan değişikliklerle ticari elektronik ileti gönderimindeki reddetme sistemi yerine önceden onay alınma sistemi getirilmiş oldu.
İYS'ye kayıt ve kontrol yükümlülüğü Covid-19 pandemisi nedeniyle salgınının etkileri de göz önüne alınarak birden fazla kez ertelendi.
Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan son açıklamada;
150 bin adedin üzerinde onayı olan hizmet sağlayıcıların İYS’ye kayıt ve aktarım süresi sona erdi.
Ancak getirilen onay sistemi ile muhafaza edilen düzenlemelerin birlikte kullanılmasına dikkat etmek gerekiyor.
Hangi hallerde onay almak gerekmez?
Alıcının, kendisiyle iletişime geçilmesi maksadıyla iletişim bilgilerini vermesi durumunda, temin edilen mal ve hizmete ilişkin değişiklik, kullanma ve bakım ile ilgili ticari elektronik ileti göndermek için ayrı bir onaya gerek duyulmaz.
Devam eden abonelik, üyelik yahut ortaklık durumu ile tahsilat, borcun hatırlatılması, bilgilerin güncellenmesi, satın alma işlemleri ve teslimata ilişkin işlemler yahut bunlara benzer bildirimlerle ilgili ticari elektronik iletilerden ötürü onay alma zorunluluğu söz konusu değildir.
Ticari elektronik ileti gönderilen kişi tacir veya esnaf ise bu kişilerden önceden onay almak gerekmez.
İleti reddetme hakkının hala kullandırılması gerekiyor mu?
Ticari elektronik ileti hangi iletişim kanalıyla gönderildiyse ret bildirim seçeneğinin de aynı iletişim kanalı ile sağlanması zorunluluğu muhafaza edilmiştir. Alıcı reddetme hakkını İYS üzerinden kullanabileceği gibi iletide yer alan reddetme seçeneğinden de kullanabilir. İletide yer alan reddetme seçeneği kullanılırsa hizmet sağlayıcı, kendisine iletilen ret bildirimlerini üç iş günü içinde İYS’ye bildirmek zorundadır.
Alıcı istediğinde hiçbir gerekçe göstermeksizin ticari elektronik ileti almayı reddedebilir. Alıcının ret bildiriminde bulunması, bildirimin yapıldığı iletişim kanalına ilişkin onayı geçersiz kılar.
Ret bildirimi imkânı, gönderilen her ticari elektronik iletide yer almalıdır. Buna göre yukarıda sayılan onay alınması gerekmeyen ticari iletilerde de ret seçeneği bulundurulması gerekmektedir. Örneğin tacir veya esnaf bu ret hakkını kullanırsa artık onay alınmadığı sürece bu kişilere de ileti gönderimi yapılamayacaktır. Yine mal ve hizmete ilişkin değişiklik, kullanma ve bakım ile ilgili ticari elektronik ileti alımı da bu şekilde reddedilebilecektir.
Sadece alıcı tarafından reddetme hakkının kullanılmış olması, hizmet sağlayıcının tabi olduğu ilgili mevzuat hükümlerine göre alıcıya gönderilmesi zorunlu olan bildirimlerin yapılmasına engel teşkil etmemektedir.
Ret talebinin kendisine ulaşmasını müteakip üç iş günü içerisinde, hizmet sağlayıcının, alıcıya elektronik ileti göndermeyi durdurması gerekmektedir.