4 Kasım 2023 tarihli 32359 sayılı Resmi Gazete’de Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile (“Yönetmelik”) 27/11/2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğine geçiş hükümlerini içeren “Geçici Madde 1” eklenmiştir.
23 Ağustos 2022 tarihli ve 31932 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (‘’Değişiklik Yönetmeliği’’) ile satıcının yükümlülüklerine, aracı hizmet sağlayıcıların yükümlülüklerine, tüketicinin yükümlülüklerine tüketicilerin cayma hakkına, iade masrafları, iade masrafının tüketiciden talep edilmesine ve cayma hakkının istisnalarına ilişkin kapsayıcı ve ayrıntılı düzenlemeler getirilmişti. Son değişiklik yönetmeliği ile birtakım düzenlemelerin 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe gireceği kararlaştırılmışken 01.01.2025 tarihine kadar uygulanmayacağına ilişkin Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’ne geçiş hükümleri konulmuş ve bu “Geçici Madde 1” eklenmiştir.
Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde 2022 yılında yapılan birtakım önemli değişiklikler, tüketicilerin çevrimiçi alışverişlerde cayma hakkını kullanmalarını ve iade masraflarını karşılamalarını etkileyecektir. Bu kapsamda düzenlemenin tüketicileri en çok ilgilendiren kargo/iade masrafları kısmı başta olmak üzere yıl sonu itibari ile yürürlüğe girmesi beklenen ancak erteleme ile 1 Ocak 2025 tarihinde uygulanmaya başlanabilecek birtakım önemli değişiklikler aşağıdaki gibidir:
Tüketicinin çevrimiçi satışlarda herhangi bir sebep bildirmeksizin belirli süre içinde kullanabildiği cayma hakkından yararlandığı durumlarda iade masraflarının tüketici tarafından karşılanabilmesi, bu duruma ilişkin bilgilerin ön bilgilendirme metninde açıkça yer verilmesi koşuluyla mümkün hale gelmişti. Anılan erteleme ile bu değişiklik 01.01.2025 tarihinde yürürlüğe girecektir. Malın ayıplı olması durumunda tüketiciye herhangi bir masraf yükletilemeyecektir.
Satıcı, cayma hakkına konu malın, iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten itibaren on dört gün içinde varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür. Ancak tüketicinin öngörülenden farklı bir taşıyıcı ile iadeyi yaptığı durumlarda satıcının para iadesi süresi, malın satıcıya ulaştığı tarihten itibaren başlayacağı düzenlemesi de önemli bir değişiklik getirmekteydi.
Çevrimiçi alışveriş yaparken sıklıkla kullandığımız aracı platformlar, satıcı ile sözleşmesi uyarınca ürün bedeli bizzat tahsil edebilmekte ve bu bedeli satıcıya direkt olarak aktarmamaktadır. Böyle bir satışta tüketici tarafından cayma hakkının kullanması halinde platform, para iadesi bakımından satıcı ile müteselsil sorumlu tutulmuştur. Platformun ürün bedelini kendisinin tahsil edip etmediğinin tüketici tarafından nasıl anlaşılacağı ve uygulamasının nasıl olacağı merak konusu iken bu düzenlemenin uygulaması da 2025 yılına ertelenmiştir.
2022 yılında yapılan değişiklik ile Tüketiciye teslim edilmiş olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara; tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılanlara; Karayolları Trafik Kanunu'na göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçlarına ilişkin sözleşmeler ve canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmeler de cayma hakkı kullanımından istisna tutulmuştur. Bu değişikliğin uygulaması da 01.01.2025 tarihine ertelenmiştir. Kanun’da cayma hakkı istisnaları direkt ürün atfı ile açıkça yazılmamakta iken 2022 yılında yapılan değişiklikte kanun koyucu anılan istisnaları açıkça kanuna eklemişti. Bu istisnaların ertelenen hükümler arasına dahil edilmesi ile 2024 yılı içinde bu ürünler bakımından cayma hakkının kullanabileceği sonucunu getiriyor. Düzenlemelerin yürürlüğü ile halihazırda alıştığımız ve uzun süredir kullandığımız çevrimiçi alışveriş kurallarında değişiklikler meydana geleceği, önümüze çıkan ön bilgilendirme formu ve mesafeli satış sözleşmelerinin önem kazanacağı tartışmasızdır.
Bu değişiklikler, çevrimiçi alışveriş kurallarında önemli değişiklikler getirecektir. Bu yıl içerisinde satıcıların, sağlayıcıların ve aracı hizmet sağlayıcıların bu değişikliklere uyum sağlamak için çevrimiçi alışveriş platformlarında gerekli hazırlıkları yapmaları gerektiğini hatırlatmak isteriz.