Yeni Vergi Affı Yazı Dizisi – 1

Yeni Vergi Affı Yürürlükte!

Geçtiğimiz haftalarda haftalarda Türkiye Büyük Millet Meclisi (“TBMM”) komisyonunda görüşülerek 21 Mayıs 2021 tarihinde TBMM gündemine gelen ve matrah artırımına ilişkin detaylarını 26 Mayıs 2021 tarihli bültenimizde paylaşmış olduğumuz 7326 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun

(“Kanun”) 9 Haziran 2021 tarih ve 31506 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün itibariyle yürürlüğe girdi.

Kanun ile birlikte aşağıda yer alan hususlarda düzenleme yapılmaktadır:

• Matrah ve vergi artırımı,
• Kesinleşmiş veya dava safhasında bulunan alacakların yeniden yapılandırılması,
• İnceleme ve tarhiyat safhasındaki işlemlerin yapılandırılması,
• İşletme kayıtlarının düzeltilmesi,
• Amortismana tabi iktisadi kıymetlerin yeniden değerlemesi

Öncelikle, matrah ve vergi artırımına ilişkin düzenlemelere ilişkin açıklamalarımıza 26 Mayıs 2021 tarihli ekli bültenimizden ulaşabilirsiniz. Kanun’un teklif metninden farklı olarak Kanun’da 2016 yılı için hem gelir vergisi hem de kurumlar vergisi için matrah artış oranları %30 yerine %35 olarak öngörülmektedir.

Bu bültenimizde Kanun’da yer alan “kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılması” düzenlemelerine ilişkin açıklamalarımıza aşağıda yer verilmiştir.

I. Genel Hatlarıyla Yeniden Yapılandırma

• ​​Nitelikleri itibariyle kapsama giren alacaklar

Kanun uyarınca yeniden yapılandırmaya aşağıdaki alacaklar konu edilebilmektedir:

• Vergi ve vergi cezaları,
• Kanun’da sayılmış idari para cezaları,
• Ecrimisil borçları,
• Gümrük vergileri ve gümrük vergilerine ilişkin idari para cezaları,
• Sigorta primleri, topluluk sigorta primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılıkları, işsizlik sigorta primi ve sosyal güvenlik destek primi,
• Taşınmaz kültür varlıklarının korunlmasına ilişkin katkı payları,
• Yukarıda sayılanlara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı ve/veya faizi, cezai faiz ile gecikme cezası gibi fer’i alacaklar.

​b. Dönemleri itibariyle kapsama giren alacaklar

Alacak	Dönem
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na Bağlı Tahsil Dairelerince Tahsil Edilen Vergiler	30 Nisan 2021 tarihinden önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamları,
	2021 yılına ilişkin olarak 30.04.2021 tarihinden önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ve gecikme zamlar[1]
	30.04.2021 tarihinden önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları
Aylık Vergi Mükellefiyetleri	Mart 2021 ve önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin alacaklar
Yıllık Vergi Mükellefiyetleri	2020 yılı ve öncesi vergilendirme dönemlerine ilişkin alacaklar
15 Günlük Vergi Mükellefiyetleri	Dönem bitim tarihi ve beyanname veyahut bildirim verme süresinin son günü Nisan 2021 dönemi ve öncesi dönemlere ilişkin alacaklar
Vergi Cezaları (Vergi Aslına Bağlı)	Vergi aslına bağlı olarak yukarıda yer alan kurallar çerçevesinde dikkate alınır
Vergi Cezaları (Vergi Aslına Bağlı Olmayan)	30 Nisan 2021 ve öncesinde yapılan tespitlere ilişkin alacaklar
Gümrük Vergileri	30 Nisan 2021 ve öncesinde gümrük yükümlülüğü doğan ve 6183 Sayılı Kanun uyarınca takip edilen gümrük vergileri
	İdari para cezaları
	Faiz, zam ve gecikme zamları
Özellikli Durumlar	2021 yılı vergilendirme dönemine ait olan ancak 30 Nisan 2021 tarihinden önce tahakkuk eden alacaklar (örneğin MTV 2021 yılı 1. Taksidi)

II. Kesinleşmiş Alacaklarda Yeniden Yapılandırma

a. Genel hatlarıyla yapılandırma

Kesinleşmiş alacaklara ilişkin olarak Kanun hükmünden yararlanılması halinde alacakların bir kısmından vazgeçilmekte, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine daha düşük oranda bir faiz belirlenmektedir.

Kanun’da ihtirazi kayıla verilen beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilere, yargı kararıyla kesinleşmiş olup henüz ödeme tebligatı sonuçlandırılmamış olan vergilere ve daha önceki vergi aflarında yapılandırmaya konu edilen alacaklara ilişkin olarak da düzenlemelere yer verilmektedir.

Bu kapsamda:

• İhtirazi kayıtla verilen beyannameler nedeniyle tahakkuk etmiş vergilerin tamamının ve bu vergiler için hesaplanacak gecikme zammı yerine Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar Yİ- ÜFE’ye göre hesaplanan faizin ödenmesi halinde, gecikme zammının tahsilatından vazgeçilmektedir.
• Yargı kararı kesinleşmiş ancak ödeme tebligatı yapılmamış olan vergilerde, yargı kararıyla kesinleşen verginin tamamı ile vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezaları varsa bunların %50’sinin ve bu vergiler için hesaplanacak gecikme zammı yerine Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar Yİ- ÜFE’ye göre hesaplanan faizin ödenmesi halinde, vergi aslına bağlı kesilen cezalar, vergi aslına bağlı olmayan cezaların %50’si ve vergiye ilişkin gecikme faizi ve gecikme zamları ödenmeyecektir.
• Daha önceki vergi afları kapsamında yapılan yapılandırmalardan kalan borçlarda (taksitler dahil) yapılandırmaya konu edilmektedir.

Kesinleşmiş alacaklara ilişkin özet tabloya aşağıda yer verilmiştir:

Ödenecek Tutar	Vazgeçilen Tutar
Vergi asıllarının tamamı	Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların ve idari para cezalarının tamamı
Gümrük vergisi asıllarının tamamı	Gümrük vergisi aslına bağlı olarak kesilen cezaların ve idari para cezalarının tamamı
Vergi alacağı aslına bağlı olmayan cezaların %50’si	Vergi alacağı aslına bağlı olmayan cezaların %50’si
İştirak nedeniyle kesilen vergi cezalarının %%50’si	İştirak nedeniyle kesilen vergi cezalarının %%50’si
Gecikme zammı ve faizi yerine Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar Yİ- ÜFE’ye göre hesaplanan faiz	Gecikme zammı, gecikme faizi, gecikme cezası gibi fer’i alacakların tamamı

b. Yararlanma Prosedürü

Alacağın muhatabı olan ilgili idareye 31 Ağustos 2021 tarihine kadar yazılı olarak başvurulması gerekmektedir.

Ödeme bakımından peşin ya da taksitli ödeme alternatifleri mevcuttur. Taksitle ödeme yapmak isteyen mükellefler en fazla 36 aya kadar vade kullanabilmektedir. İlk taksit ödemelerine aşağıda yer verilmiştir.

Ödeme Yeri	İlk Taksit Tarihi
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı	30 Eylül 2021
T.C. Ticaret Bakanlığı
İl Özel İdareleri ve Belediyeler
Sosyal Güvenlik Kurumu	31 Ekim 2021

Alacakların tek taksit şeklinde peşin olarak ödenmesi halinde;

• Bu tutara Kanun’un yayımı tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işletilmeyecektir,
• Yİ-ÜFE aylık değişim oranları dikkate alınarak hesaplanacak faiz tutarı üzerinden ayrıca %90 indirim yapılacaktır,
• Kapsama giren idari para cezalarından (özellikli durumlar hariç) %25 indirim yapılacaktır,
• Yapılandırma ile ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan (gecikme faizi, gecikme zammı vb) ibaret olması halinde, fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutardan %50 indirim yapılacaktır.

Ödemelerin iki taksit şeklinde yapılması halinde de ise;

• Bu tutara Kanun’un yayımı tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işletilmeyecektir,
• Yİ-ÜFE aylık değişim oranları dikkate alınarak hesaplanacak faiz tutarı üzerinden ayrıca %50 indirim yapılacaktır,
• Kapsama giren idari para cezalarından (özellikli durumlar hariç) %12,5 indirim yapılacaktır,
• Yapılandırma ile ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan (gecikme faizi, gecikme zammı vb) ibaret olması halinde, fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutardan %25 indirim yapılacaktır.

Taksit Sayısı	Katsayı Tutarı
6 taksit – 12 ayda ödeme	1,09
9 taksit – 18 ayda ödeme	1,135
12 taksit – 24 ayda ödeme	1,18
18 taksit – 36 ayda ödeme	1,27

c. Faiz Tutarının Hesaplanması

Yİ-ÜFE tutarının hesaplanmasına ilişkin olarak Kanun’da özel bir düzenleme yapılmadığından, hesaplama yöntemi olara, fer’i alacaklar için esas alınan hesaplama yönteminin kullanılması gerekmektedir.

Yani, söz konusu faiz eğer gecikme zammı yerine hesaplanıyorsa gecikme zammı hesaplama yöntemi, eğer gecikme faizi yerine hesaplanıyorsa gecikme faizi hesaplama yöntemi kullanılacaktır.

Yapılandırmada esas alınacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranları özel olarak tanımlanmıştır. Yİ- ÜFE aylık değişim oranı olarak TÜİK tarafından her ay için belirlenen aşağıdaki oranlar kullanılacaktır:

• 31 Aralık 2004 tarihine kadar TEFE aylık değişim oranları,
• 01 Ocak 2005 tarihinden itibaren ÜFE aylık değişim oranları,
• 01 Ocak 2014 tarihinden itibaren Yİ-ÜFE aylık değişim oranları,
• 01 Kasım 2016 tarihinden itibaren aylık %0,35 oranı, kullanılacaktır.

Mükellefler açısından hangi kesinleşmiş alacakların Kanun kapsamına girdiğinin tespit edilerek, olası maliyet analizi yapılması ve vergi affı hükümlerinin yararlanılıp yararlanılmayacağına ilişkin kararın bu bağlamda alınması önem arz etmektedir.

Bir sonraki bültenimizde kesinleşmemiş ya da henüz dava aşamasında bulunan alacaklara ilişkin değerlendirmelerde bulunulacaktır.

[1] 2021 yılı için tahakkuk eden; motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti, emlak vergisi ile iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi hariç