Bankalar, Emekli Maaşlarına Kredi Borcu Nedeniyle Bloke Uygulanabilecek!
17 Temmuz 2025 tarihli ve 32958 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile emekli maaşlarına yönelik kredi borcu tahsil yöntemleri konusunda uzun süredir süregelen belirsizlik sona erdi. Bu önemli kararla birlikte, tüketicinin açık ve yazılı talimatı olması halinde, bankalar emekli maaşının yatırıldığı hesaba kredi borçları bakımından mahsup ya da bloke işlemi yapabilecek.
Emekli Maaşına Haciz Konulamaz… Ancak!
Bilindiği üzere, emekli maaşları genel kural olarak haczedilemez. Bu koruma, emeklilerin geçim güvencesinin korunması amacıyla getirilmiş olup yalnızca nafaka borçları ve SGK prim borçları için istisna tanınmıştır. Üstelik emekli maaşına haciz konulmasına ilişkin önceden verilen rızalar da geçersiz sayılmaktadır.
Ancak Yargıtay’ın 2025 tarihli bu yeni kararıyla, bu katı yaklaşım belirli bir ölçüde esnetildi. Emeklinin kredi sözleşmesinde açık ve yazılı şekilde verdiği talimat doğrultusunda, bankaların emekli maaşlarından doğrudan kesinti yapmasının önünde artık hukuki bir engel kalmamış oldu. Bu durum, Anayasa’nın sözleşme özgürlüğü ilkesine dayanılarak meşru kabul edilmiştir.
Cebri İcra ile Rızaen Mahsup Arasındaki Fark
Yargıtay kararında bu konuda temel bir ayrım yapılmıştır:
- Emekli maaşlarının cebri icra yoluyla haczedilmesi kesinlikle yasaktır. Hatta önceden verilmiş rıza beyanları dahi bu yasağı ortadan kaldırmaz.
- Buna karşılık, emeklinin kredi sözleşmesi sırasında verdiği yazılı ve açık mahsup veya virman talimatı, cebri icra kapsamında değerlendirilmeyip tamamen borçlunun rızasına dayalı bir ödeme yöntemi olarak kabul edilmiştir.
Bu sayede, sözleşme özgürlüğü korunurken, emekli maaşlarının koruması altındaki “haczedilmezlik ilkesi” de daraltılmadan yerinde bırakılmıştır.
Rızanın Geçerli Sayılabilmesi İçin Şartlar Neler?
Yargıtay, bu rızanın geçerli olabilmesi için üç önemli kriterin bulunmasını şart koşmuştur:
- Açık ve Bilinçli Rıza: Emekli, maaşından kesinti yapılacağını bilerek ve isteyerek kabul etmiş olmalı.
- Yazılı Talimat: Rıza, yazılı bir sözleşme hükmü veya bankaya verilen somut bir talimatla belgelenmiş olmalı.
- Borçla Sınırlılık: Talimat, yalnızca ilgili kredi borcunu kapsamalı; başka alacaklara genişletilmemelidir.
Sonuç
Bu karar ile birlikte emeklilerin, kredi sözleşmesi imzalarken veya bankaya verecekleri her türlü talimatta dikkatli olmaları büyük önem taşımaktadır. İleride maaşlarından kesinti yapılmasını istemeyen emeklilerin, sözleşmelerde bu yönde hüküm bulunup bulunmadığını mutlaka kontrol etmeleri gerekmektedir.
Kararın tam metnine bu link üzerinden ulaşabilirsiniz.