Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası 2024-2029 Türkiye Stratejik Planı

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (The European Bank for Reconstruction and Development (EBRD)), gelişmekte olan ülkelerde ekonomik kalkınmayı desteklemek ve piyasa ekonomilerine geçiş süreçlerini hızlandırmak amacıyla 1990 yılında kurulan bir finansal kuruluştur. EBRD, Türkiye’de faaliyete başladığı tarihten itibaren 246 proje düzenlemiş ve 20 milyar avrodan fazla yatırım yapmıştır. Banka, geçtiğimiz haftalarda 2024-2029 dönemi için Türkiye’ye yönelik stratejik planını yayımlamıştır. Yeni stratejik plan, Türkiye’deki ekonomik kalkınmayı desteklemek için önemli hedefler içermektedir.

2024-2029 Türkiye Stratejik Planı’nın temel hedefleri; ilerleyen beş yıllık süreçte finans sektörünün dayanıklılığını artırmak, yeşil ekonomik dönüşümü teşvik etmek ve bölgesel enerji bağlantısını güçlendirmektir. EBRD, yenilikçi finansman modelleri, uluslararası iş birlikleri ve stratejik projeler aracılığıyla Türkiye’de birçok farklı sektörde sosyo-ekonomik kalkınmayı teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Stratejide,  belirlenen hedefler altı ana başlık altında toplanmıştır: yeşil dönüşüm, rekabetçilik, entegrasyon, dayanıklılık, iyi yönetişim ve kapsayıcılık. 

1. EBRD, yeşil dönüşüm alanındaki hedefler doğrultusunda; yenilenebilir enerji entegrasyonunun arttırılması, enerji ve kaynak verimliliğinin geliştirilmesi ve net sıfır karbon hedefine yönelik adımlar atılması gerektiğini vurgulamaktadır. Bu alanda planlanan projelerin hayata geçirmesi için Uluslararası Finans Kurumu (IFC) ve Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB) ile iş birliği yapılacaktır. 
2. Rekabetçilik hedefi doğrultusunda; özel sektör kuruluşlarının desteklenmesi, kurumsal yönetişimin güçlendirilmesi ve küçük ile orta büyüklükteki işletmelere (KOBİ) yönelik yatırımların teşvik edilmesi amaçlanmıştır. Belirlenen bu hedefler kapsamında, KOBİ şirketleri için sermaye fonları düzenlenmesi ve IFC ile iş birliği yapılması planlanmaktadır. 
3. EBRD’nin entegrasyon kapsamında belirlediği temel hedefler; ulaşım ve ticaret ağlarının altyapısının geliştirilmesi, dijital hizmet kalitesinin artırılması ve doğal afetlere karşı dayanıklılığın güçlendirilmesidir. Bu hedefler doğrultusunda kamu altyapı projelerinin desteklenmesi ve depremden etkilenen bölgelere finansman sağlanması için Uluslararası Finans Kuruluşu (UFK) ile ortaklıkların yapılması planlanmıştır. 
4. Dayanıklılık başlığı altında, uzun vadeli finansmana erişimin artırılması ve yatırımcı güveninin yeniden tesis edilmesi amaçlanmıştır. ​​Uzun vadede, Türkiye’deki finansal kurumların desteklenmesi ve daha kapsamlı bir finansal sisteme geçişin sağlanması hedeflenmektedir.
5. İyi yönetişim hedefi doğrultusunda, demokrasinin güçlendirilmesi ve vatandaş odaklı kamu hizmetlerinin daha verimli bir şekilde sunulması hedeflenmiştir. Bu kapsamda, sivil toplumun karar alma süreçlerine katılımının artırılmasının önemi vurgulanmıştır. EBRD, temel değişimi engelleyen faktörler üzerinde yaptığı inceleme sonucunda, kurumsal eksikliklerin ekonomik özgürlük yönünde ilerlemeyi yavaşlattığını ortaya koymuştur. Bu bağlamda, ekonominin güçlenmesi için yönetişim alanında iyileştirmeler yapılması gerektiğini belirtmiştir. 
6. Kapsayıcılık başlığı altında finans ve kamu hizmetlere erişimde bölgesel farklılıkların azaltılması, kadınların finansal katılımının arttırılması ve gençlerde görülen yüksek işsizlik oranının azaltılması amaçlanmıştır. Bu alanda geliştirilen projeler için Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile iş birliği yapılması öngörülmüştür. 

Genel çerçevede bakıldığında, 2024-2029 Türkiye Stratejik Planı, Türkiye’deki ekonomik, çevresel ve sosyal gelişime katkıda bulunmayı amaçlayan kapsamlı bir yol haritasıdır. EBRD, yukarıda bahsedilen altı temel hedef doğrultusunda uluslararası iş birlikleri ve stratejik projeler içeren bütünsel bir yatırım planı oluşturmuştur. Bu strateji, Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasını sağlamak ve sosyo-ekonomik kalkınmayı desteklemek için hazırlanan önemli planlamalardan biridir.  

Daha fazla bilgi için: https://www.ebrd.com/documents/strategy-and-policy-coordination/turkiye-draft-country-strategy.pdf