Anayasa Mahkemesi; Para Alacağının Enflasyon Karşısında Korunmamasını, Mülkiyet Hakkının İhlali Saydı!

Anayasa Mahkemesi (“Mahkeme”), 18.09.2024 tarihli ve 2020/20345 başvuru numaralı bireysel başvuruya ilişkin kararında (“Karar”), para alacaklarının enflasyon karşısında korunmamasının mülkiyet hakkı üzerinde yarattığı etkileri değerlendirmiş ve mülkiyet hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Bu karar, 03.12.2024 tarihli ve 32812 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.

Karara Konu Olay

Başvurucu, bir kamu üniversitesindeki görevine son verilmesi üzerine maaş farklarının ve yasal faizlerinin iadesi talebiyle dava açmış; yerel mahkeme, başvurucunun alacaklı olduğu maaş farklarının ve yasal faizlerin ödenmesine karar vermiştir. Ancak, maaş alacaklarının doğduğu tarihler ile dava tarihleri arasında geçen süre boyunca başvurucuya herhangi bir faiz ödemesi yapılmamıştır.

Başvurucu, alacaklarının enflasyon karşısında değer kaybetmesi nedeniyle ekonomik olarak zarara uğradığını ve bu durumun mülkiyet hakkını ihlal ettiğini ileri sürerek Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunmuştur.

Anayasa Mahkemesi’nin Değerlendirmesi

Anayasa Mahkemesi, para alacaklarının enflasyon karşısında korunmasının, mülkiyet hakkının etkin bir şekilde kullanılabilmesi için önemli olduğunu vurguladı.

Kararda şu hususlar ön plana çıkıyor:

1. Aşırı Külfet: Başvurucunun maaş alacaklarına ilişkin herhangi bir faiz ödenmemesi, ekonomik olarak başvurucuya aşırı bir külfet yüklemiştir.
2. Adil Denge: Mahkeme, mülkiyet hakkının korunması ile kamu yararının sağlanması arasında bulunması gereken adil dengenin başvurucu aleyhine bozulduğunu tespit etmiştir.

Bu değerlendirmeler sonucunda, alacakların enflasyon karşısında değer kaybetmesinin mülkiyet hakkını ihlal ettiği sonucuna ulaşılmış ve Anayasa’nın 35. maddesinin ihlal edildiğine karar verilmiştir.

Sonuç

Bu Karar, alacakların ödenmesinde uzun süren gecikmelerin alacaklılar üzerinde yaratacağı ekonomik kayıpların önlenmesi gerektiğine dair önemli bir içtihat niteliğindedir. Karar özellikle, para alacaklarına faiz işletilememesi veya gecikme faizinin yetersiz kalması durumunda, mülkiyet hakkına ilişkin ihlal meydana gelebileceğini göstermekte olup, bundan sonraki süreçlerde enflasyona dayalı olarak alacakların korunmamasına ilişkin değerlendirmelerde bu Karar’ın sıklıkla karşımıza çıkabileceğini değerlendiriyoruz.

Anayasa Mahkemesi’nin kararının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.