Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu (“Kurul”) tarafından 13 Şubat 2024 tarihinde gerçekleştirilen ve ana gündem konusu Takviye Edici Gıdalar ve Sağlık Beyanları olan 342 sayılı toplantıda, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (“Kanun”) kapsamında tüketicileri yanıltan veya tüketicinin tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar eden reklamlar ile haksız ticari uygulamalar yönünden toplam 185 dosya incelenerek 157’si mevzuata aykırı bulunarak haklarında idari para ve/veya anılan reklamları durdurma cezasına karar verilmiştir.
Kurul, 342 sayılı toplantısı ile özellikle mevsim değişiklikleri ile paralel olarak dönemsel olarak seyreden reklamları mercek altına almış olup taahhüt edilen faydaları bakımından tüketicileri yanıltan ve sağlık beyanı içeren ürün reklamları ve sağlık hizmetlerine ilişkin idari yaptırımlar uygulamıştır.
Kurul tarafından verilen çeşitli kararlara aşağıda yer verilmiş olup Kurul tarafından verilen kararların tamamına erişmek için linke tıklayabilirsiniz.
1. İLETİŞİM HİZMETLERİ
Şikayet edilen V****** Y**** mobil uygulaması üzerinden 25.05.2023 – 21.06.2023 tarihleri arasında internet yoluyla yayınlanan “10 GB Sadece 121,0 TL Üstelik 12 Ay Boyunca Her Ay Tarifeye Ek 5 GB HEDİYE!" içerikli tarifeye ilişkin gerçekleştirilen tanıtım ve ticari uygulamalara ilişkin incelemeler yapılmış, tarifeye ait reklamın esas vaadiyle detaylarının ifade edildiği ilgili tanıtımların mevcut olduğu, tarifenin ek fayda içeriğine ilişkin daha sonradan değişiklikler yapılmış olduğu hususu tespit edilmiştir.
Kurul tarafından yapılmış olan incelemeler akabinde, şirkete ait "V****** Y****" mobil uygulaması üzerinden 9.04.2023 – 25.05.2023 tarihleri arasında taahhüdünün bitimine 75 günden az süre kalan bireysel faturalı abonelere sunulduğu anlaşılan “10 GB Sadece 121,0 TL Üstelik 12 Ay Boyunca Her Ay Tarifeye Ek 5 GB Hediye!" içerikli tarifenin detayları hakkında bilgi almak için "Detaylı Bilgi" sayfasına gelindiğinde teklifin ana vaadi olarak sunulan "Ek 5 GB Hediye!" kampanyasının "Ek 2 GB Hediye!" olarak görüntülendiği, her ne kadar "Ek 5 GB Hediye!" kampanyasının 25.05.2023 tarihinde sonlandırılarak "Ek 2 GB Hediye!" olarak değiştirildiği belirtilmiş ise de kampanyanın 25.05.2023 - 21.06.2023 tarihleri boyunca 28.283 adet tüketiciye "Ek 5 GB Hediye!" içerikli tanıtım ile "V****** Y**** " mobil uygulaması ana sayfası üzerinden sunulmaya devam edildiği belirlenmiştir.
Bu itibarla söz konusu tanıtımın tüketicileri aldatıcı ve yanıltıcı olduğu ve bir mal veya hizmete ilişkin ekonomik davranış biçimini önemli ölçüde bozduğu, tüketicinin normal şartlar altında taraf olmayacağı bir tüketici işlemine taraf olmasına yol açtığı, ortalama tüketicinin algılama düzeyi ile reklamın tüketici üzerindeki olası etkisi göz önünde bulundurulduğunda gerçeği yansıtmadığı, tüketici mağduriyetine yol açtığı ve dürüst rekabet ilkelerine aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmiştir.
Söz konusu inceleme konusu tanıtımların Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-b, 18/2, 18/6 ve 18/7 maddelerine, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilerek reklam veren V******* T***********A.Ş. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63. ve 77/12’nci maddeleri uyarınca 347.128-TL idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.
2. DAYANIKLI TÜKETİM MALLARI VE TEKNOLOJİ
Şikayet edilen firmaya ait ******** adresli internet sitesinde 29.03.2023- 13.02.2024 tarihleri arasında yer alan “A***** 9**** K***** kurutma makinesi” reklamları Kurul tarafından incelenmiştir.
Kurul tarafından yapılmış olan incelemeler sonucunda, firmaya ait ****** adresli internet sitesinde yer alan “A***** 9**** K***** kurutma makinesi” reklamlarında, ürün özellikleri kısmında “Konfor ve Güvenlik” başlığı altında sprey buhar özelliğinin mevcut olduğu bilgisine yer verildiği, yine aynı sayfada “IronTouch” başlığı yanındaki görselde makinenin çamaşırların üzerine sprey buhar püskürttüğü, bir tüketicinin söz konusu reklamda belirtilen bilgilere dayanarak ürünü satın aldığı, kullanma kılavuzunda cihazda buhar özelliğinin bazı programlarda kullanılabileceği bilgisinin yer aldığı ve kullanım detaylarından bahsedildiği, 15.03.2023 tarihinde yetkili servis tarafından ürünün kurulumunun yapıldığı ancak makinenin buhar özelliğinin çalışmadığı, yaşanılan somut olay akabinde tüketicinin yetkili servis çağırdığı, yetkili servisin makinenin sprey buhar özelliğinin bulunmadığını, internet sitesinde ve kullanma kılavuzundaki bilgilerin yanlış olduğunu belirttiği, şikayet konusu reklamda yer alan ifade ve görsellere ilişkin ispatlayıcı bilgi ve belgelerin ibraz edilememesi neticesinde tüketicilerin aldatılmış olduğu, böylece reklamların yanıltıcı ve dürüst rekabet ilkelerine aykırı olduğu değerlendirilmiştir.
Söz konusu inceleme konusu tanıtımların Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-a, 9/1, 9/2, 9/3, 9/4, 9/5, 29/1, 29/2-a, 29/3 ve 32/1. maddeleri, 6502 sayılı tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. Maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilerek reklam veren A***** A.Ş. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63. ve 77/12. maddeleri uyarınca 550.059-TL idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.
Kurul, şikayet edilen “S******” satıcı adıyla ******* adresli internet sitesinde yayımlanan saat reklamlarını incelemiş, 10.12.2023 tarihinde tüketicilerin “S******” satıcı adıyla ******* adresli internet sitesinden sipariş etmiş olduğu 969,86 TL'den satışa sunulan “G***** G***** Erkek Kol Saati-gri", 1.142,93 TL'den satışa sunulan “G***** G******Metalik gri”, 605,62 TL'den satışa sunulan “E***** E*****”, 1.187,22 TL'den satışa sunulan “G*****” ve 1.209,98 TL'den satışa sunulan “G******” adlı ürünlerin “Üzgünüz, ürününüz hatalı fiyat nedeniyle satışa sunulması nedeniyle iptal edilmiştir” şeklinde bir uyarıyla 11.12.2023 tarihinde iptal edildiği tespit edilmiştir.
Söz konusu şikayet hakkında Kurul’un yapmış olduğu incelemeler neticesinde; şirkete ait ürünlerin indirim ve fiyat bilgilerinin elektronik pazar yeri tarafından sehven girildiği ve bu hatanın fark edilmesi üzerine reklam verene elektronik posta yoluyla bilgilendirme yapıldığı, reklam verenin esaslı yanılmaya düştüğü, reklam verene ait tanıtımlarda yer alan hususların ispatlandığı değerlendirilerek inceleme konusu tanıtımların, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin ilgili hükümleri ile 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. maddesine aykırı olmadığına karar verilmiştir.
3. DİĞER MAL VE HİZMETLER
Şikayet edilen firmaya ait ****** adresli internet sitesi ile mobil uygulamada yer alan “kredi kartı bilgilerinin kaydedilmesi” ne ilişkin tanıtım ve uygulamalar Kurul tarafından incelenmiş, belirtilen platformlarda tüketicilerden kredi kartı bilgilerinin kaydedilmesine dair açık rıza istenildiği ve ödemeye dair birtakım aşamaların sunulmuş olduğu tespit edilmiştir.
Kurul tarafından yapılmış olan incelemeler neticesinde; firmaya ait ****** adresli internet sitesi ile mobil uygulamada satışa sunulan ürünleri tüketiciler satın almak istendiğinde, ödeme aşaması itibariyle kredi kartı bilgilerinin kaydı için tüketicilerce açık rıza verilmemesine rağmen kart bilgilerinin kaydedilmiş olduğu, firma tarafından söz konusu konuya ilişkin kredi kartı bilgilerinin ödeme kuruluşlarına aktarılmak üzere alışveriş sonlanana kadar saklanmasının ve ödeme kuruluşuna aktarılması akabinde silinmesinin zorunlu olduğu, böylece tüketicilerin olumsuzluklarla karşılaşmaması amacı ile ortalama 30 dakikalık süre içerisinde kart bilgilerinin özel bir veri tabanına kaydedildiği yönünde açıklamalar yapıldığı, iddiaların firma tarafından doğrulanmış olduğu, geçici olarak da olsa kredi kartı bilgilerinin özel bir veri tabanına kaydedildiğine ilişkin açık rıza metninde ve internet sitesi ile mobil uygulamada tüketicilerin açıkça görebilecekleri yerlerde tüketicilere gerekli bilgilerin verilmeyerek eksik bilgilendirme yapılmış olduğunu, ilgili uygulamanın tüketicilerin bilgi ve tecrübe noksanlıklarını istismar ettiğini, söz konusu uygulamanın tüketicilerin iradesini yanıltarak normal şartlar altında taraf olmayacakları bir tüketici işlemine taraf olmalarına sebep olacak yanıltıcı nitelik gösterdiği, dijital ortamlarda tüketicilerin seçme iradesini veya karar vermesini olumsuz etkileyen ya da normal şartlar altında verilecek kararda sağlayıcı veya satıcı lehine değişiklikler yaratmayı amaçlayan ifadeler, seçenekler ya da manipülatif arayüz tasarımları gibi yöntem ve araçların kullanılarak haksız ticari uygulamada bulunulduğu değerlendirilmiştir.
Söz konusu tanıtımların Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 28/1, 28/2, 28/4, 29/1, 30/1, 30/2, 32/1. ve Ek-A/22. maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 62.maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilerek reklam veren/ticari uygulamada bulunan D***** E***** H***** ve T***** A.Ş. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63.ve 77/12. maddeleri uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
4. KOZMETİK VE TEMİZLİK ÜRÜNLERİ
Şikayet edilen firmaya ait sosyal medya hesaplarında ve “G****” isimli mağazalarda bulunan afişlerde yer alan “G**** K**** İkincisi Şok Fiyat” başlıklı reklamlar Kurul tarafından incelenmiştir.
Kurul tarafından yapılan incelemeler sonucunda; firmaya ait “G**** K**** İkincisi Şok Fiyat” başlıklı kampanya kapsamında yer alan “Tüm Kalemlerde İkincisi 1 TL” kampanyasına ait reklamın ana metninde “Tüm Kalemlerde İkincisi 1 TL” ifadesine yer verilerek “G******” mağazalarında bulunan her markaya ait dudak, göz, vb. bütün kalem türlerinde satın alınan ikinci ürünün 1 TL olduğu algısı oluşturulurken görselde yer alan altyazıda; “*Seçili ürünlerde geçerlidir.” ifadesine yer verilerek ana vaat ile esaslı unsuru arasında uyumsuzluk gerçekleştirildiği, dolayısıyla, söz konusu reklamların tüketicileri yanıltıcı nitelikte olduğu ve dürüst rekabet ilkelerine aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmiştir.
Söz konusu inceleme kapsamındaki tanıtımların; Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-ç, 18/1, 18/2, 18/6, 18/7 ve 32/1.maddeleri, - 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61.maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilerek reklam veren G**** İ**** ve D**** T**** A***** Ş***** hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63. ve 77/12. maddeleri uyarınca 347.128-TL idari para ve anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
5. HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR
Şikayet edilen firmaya ait 13-19.12.2023 tarihli "Lezzetli Atıştırmalıkları Ş***** Seviyoruz" başlıklı afiş reklamları Kurul tarafından incelenmiştir.
İlgili tanıtımlarda “Keyfinizi katlayacak atıştırmalık çeşitleri hem #Ş*****’ta hem #CepteŞ*****’ta", “13-19 Aralık 2023 tarihleri arasında geçerlidir.” ifadelerine ve muhtelif ürünlere yönelik indirimli ve indirim öncesi fiyatlara yer verildiği tespit edilmiş, şikayet akabinde Konya Ticaret İl Müdürlüğü tarafından firmaya ait K**** Ş**** S******* Ş**** Ş*** adlı market mağazasında gerçekleştirilen denetimler neticesinde, bahsi geçen afişte yer alan indirimli satış reklamlarında "T**** T**** B****/Y****" adlı ürünün fiyatının yapılan indirimle ürünün fiyatının 32,90 TL'den 27,50 TL'ye düştüğünün belirtilmesine rağmen 13.12.2023 tarihinde indirimsiz fiyattan satıldığının tespit edildiği, dolayısıyla söz konusu indirimli satış reklamlarının tüketicileri aldatıcı ve yanıltıcı nitelikte olduğu değerlendirilmiştir.
Kurul tarafından incelenen tanıtımların; Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-ç, 14/1, 14/2 ve 14/3.maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 61 inci maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilerek reklam veren Ş**** M***** T**** A.Ş. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63. ve 77/12.maddeleri uyarınca 34.701,00-TL idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.
6. FİNANSAL HİZMETLER
Şikayet edilen bankaya ait “Kasko sigortasında %50'ye varan özel indirimlere ek kasko tutarının %10'u kadar Puan Hediye!” başlıklı reklam ve tanıtımlar Kurul tarafından incelenmiştir.
Söz konusu incelemede, bankaya ait ******* adresli internet sitesinde yayınlanan “Kasko sigortasında %50'ye varan özel indirimlere ek kasko tutarının %10'u kadar Puan Hediye!” başlıklı reklamlarda "1 Ağustos-30 Kasım 2023 tarihleri arasında Y****** K***** Mobil, Bireysel İnternet Şubesi ve Y****** K***** Çağrı Merkezi'nden alınan Kasko tutarının %10'u kadar puan hediye!" şeklinde tanıtımlara yer verildiği fakat kampanyanın yalnızca 400,00-TL puanla sınırlı olduğu, ana vaadin istisnası niteliğindeki bu bilgilendirmeye tüketicilerin açık ve anlaşılır bir şekilde göremeyeceği şekilde kampanya koşulları sayfasının alt bölümlerinde yer verilmesi sebebiyle tüketicilerin mağdur edildiği, böylece söz konusu reklamların mevcut haliyle tüketicileri yanıltıcı nitelikte olduğu ve dürüst rekabet ilkelerine aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmiştir.
İncelemeye tabi tutulan söz konusu tanıtımların; Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5, 7/5-b, 15/1, 15/1-a, 18/1, 18/2, 18/6, 29/1, 29/2, 29/2-b, 29/3 ve 32/1. maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilerek reklam veren Y**** ve K***** B**** A****** Ş***** hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63. ve 77/12. maddeleri uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
7. GIDA
Şikayet edilen "S*****" isimli kahve mağazalarında satışa sunulan “Cool Lime S****** Refresha” isimli içeceğe ilişkin olarak ****** adresli internet sitesinde yer alan tanıtımlar Kurul tarafından incelenmiştir.
Şikayet konusu içeceğe ilişkin olarak, "Gerçek meyve suyu, nane ve limon dilimi, doğal enerji artışı için Yeşil Kahve Ekstraktı ile çalkalanarak buz üzerinde servis edilir." ve "Misket Limonu Özlü Refresha. Gerçek meyve özleri, nane ve lime dilimlerinin yeşil çekirdek kahve özü ile buluşması sonucu sunduğumuz ferahlatıcı lezzet." ifadelerine yer verildiği ancak “Cool Lime S****** Refresha” isimli ürünün içeriğinde misket limonu meyvesi veya bu meyveden elde edilen meyve suyu, meyve püresi, meyve suyu konsantresi, meyve suyu tozu, pulp veya meyve kesecikleri gibi hiçbir gıda maddesinin bulunmadığı, ürünün içerisinde yalnızca misket limonu aroması bulunduğu ve içeriğinde yalnızca aroma verici madde bulunan içeceğin tanıtımlarında “misket limonu özlü”, "gerçek meyve suyu" ve “gerçek meyve özleri” ifadelerinin kullanılmasının tüketicileri yanıltıcı olduğu belirtilmiştir.
Diğer taraftan, “Cool Lime S****** Refresha” isimli ürünün içeriğinde misket limonu yerine yalnızca aromasının bulunduğu, ancak ürünün “Cool Lime S****** Refresha” olarak adlandırılmasının ürünün misket limonu meyvesinden elde edilen yoğun meyve özü olan “Lime Özü” içerdiği şeklinde tüketiciler nezdinde yanıltıcı bir izlenim oluşturabileceği değerlendirilmiştir.
Söz konusu inceleme konusu tanıtımların; 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 24/3 maddesi, Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4.maddeleri, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-a, 26/1 ve 32/1. maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. Maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilerek reklam veren S***** K**** S**** ve T****** A.Ş. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 ve 77/12. maddeleri uyarınca anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.
Kurul tarafından Şikayet edilen firmaya ait ****** adresli internet sitesinde yer alan "T****" markalı muhtelif takviye edici gıda ürünlerine ilişkin tanıtımlar incelenmiştir.
Söz konusu firmanın ****** adresli internet sitesinin 25.09.2023 tarihli görünümünde, yer alan "*****" markalı muhtelif takviye edici gıda ürünlerine ilişkin tanıtımların, " T**** Zerdeçal Sıvı Ekstraktı" isimli ürüne ilişkin “Kilo kontrolü sağlamak isteyenler. Romatizmal ağrıları olanlar. Hücre yenilenmesini desteklemek isteyenler.”, "T**** Ferco +2 Demir Damlası" isimli ürüne ilişkin “Kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıma kapasitesi için gereklidir.”, "T**** Enginar & Devedikeni Sıvı Ekstraktı" isimli ürüne ilişkin “Bitkisel karaciğer sağlığı desteği. İçeriğindeki silimarin dolayısıyla karaciğerin kendini onarmasına yardımcı olur. Vücutta biriken nikotin, alkol ve yağın vücuttan atılmasına yardımcı olur. araciğer yağlanması ve rahatsızlığı olanlar.”, "T**** Üzüm Çekirdeği Ekstraktı" isimli ürüne ilişkin “İltihap tedavisinde yardımcı olur. Kalp ve damar sağlığını destekler.”, "T**** Kudret Narı Ekstraktı" isimli ürüne ilişkin “Yara ve yanıkların iyileşme sürecine yardımcı olur. C vitamini içeriği ile bağışıklık sistemini desteklemeye yardımcıdır. Mide ve bağırsak problemlerine bitkisel destek arayanlar. Egzama, sedef, yara ve yanık gibi cilt problemleri için destek ürün arayanlar. Karaciğer fonksiyonlarını desteklemek isteyenler.”, "T**** At Kestanesi&Alıç Sıvı Ekstraktı" isimli ürüne ilişkin olarak “İçeriğindeki aescin ile özellikle kılcal damarları güçlendirmeye ve esnekliklerini artırmaya yardımcı olur. Kardiyovasküler sistemin fonksiyonuna destek olur. Varis rahatsızlığı bulunanlar.”, ""***** Organik Psyllium (Karnıyarık Otu) Tozu" isimli ürüne ilişkin “Sindirimi destekler ve bol su ile tüketildiğinde kabızlık gibi sorunların giderilmesine yardımcı olur.”, "T**** Organik Psyllium İçecek Tozu", "T**** Enzymeco (Enzim Karışımı)", "T**** Organik Psyllium Karnıyarık Otu Limonlu ve Çilekli İçecek Tozu" ve "T**** Organik Psyllium Şase" isimli ürünlere ilişkin “Sindirime doğal destek. Kabızlık ve ishal gibi bağırsak problemlerine destek olur.”, "T**** Organik Psyllium Şase" isimli ürüne ilişkin "Suda çözünerek jel oluşturan lifler, kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı gıdaların sindirimini yavaşlatarak, kan şekeri seviyesini düşürür. Bağırsak bakterilerinin mayalanma işlevini artırarak dışkıyı yumuşatır, böylece kabızlık problemi yaşayanlarda rahatlama sağlar. İshal problemi yaşayan kişilerde fazla sıvıyı lif içine çekerek dışkının kıvamını katılaştırır. (...) Kimlerin Kullanması Önerilir? Kronik bağırsak problemi yaşayanlar. Kilo kontrolü sağlamak isteyenler.", "T**** Eksik Kalori Diyet Paketi" isimli ürüne ilişkin "Bağırsak yoluyla toksin atımını hızlandırmak isteyenler. Sindirim problemlerine destek olmak isteyenler" ve "F***** Detox Limonlu Sirkeli İçecek" isimli ürüne ilişkin "İçeriğindeki doğal sirke ve vitaminler sayesinde bağışıklık ve sindirim sisteminizi desteklemeye, aynı zamanda metabolizmanın hızlanmasına yardımcı olur." İfadelerini içerdiği tespit edilmiştir.
Kurul tarafından yapılmış olan incelemeler sonucunda; 20.04.2023 tarihli ve 32169 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Hakkında Yönetmelik’e dayanılarak hazırlanan “Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Kılavuzu” Ek-1 listesinde muhtelif besin ögesi, madde, gıda veya gıda kategorisi için kullanımına izin verilen sağlık beyanlarının sayılmış olduğu vurgulanarak ****** adresli internet sitesinin 25.09.2023 tarihli görünümünde ifade edilmiş olan ve yukarıda belirtilmiş olan ifadeler ile ilgili mevzuatta izin verilen sağlık beyanlarının dışına çıkılarak ihlal edildiği değerlendirilerek inceleme konusu tanıtımların 20.04.2023 tarih ve 32169 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Hakkında Yönetmelik’in 5/1, 5/3, 5/6, 5/7, 5/8, 5/10 ve 5/11 ve 10 uncu maddeleri, Sağlık Beyanı Denetimi Hakkında Yönetmelik’in 4/1-d, 4/1-e, 5/1 ve 5/8 inci maddeleri, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 24/3 üncü maddesi, Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin 7.maddesi, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 5/1-b, 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-a, 7/8-ç, 26/1 ve 32/1 inci maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61 inci maddesi hükümlerine aykırı olduğu değerlendirilmiştir.
Kurul tarafından yapılan inceleme neticesinde, reklam veren K***** İ**** T***** G**** S***** İ****** İ***** ve D****** T**** A.Ş. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 ve 77/12. maddeleri uyarınca 347.128-TL idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.
Şikayet edilen ****** adresli internet sitesinde yer alan "L*****" markalı muhtelif harnup özü ürünlerine ilişkin tanıtımlar incelenerek 20.10.2023 tarihli görünümünde "Propolis ve Omega Katkılı Harnup Özü" isimli ürüne ilişkin olarak "FAYDALARİ NELERDİR? Kalp ve damar sağlığını korur. Trigliserit düzeylerinin azaltır, iyi kolesterol olarak bilinen HDL’yi artırır. Kalp krizi ve felç gibi riskini azalmasına yardımcı olur, yüksek tansiyonu önler. Omega-3 yağ asitlerinin antiinflamatuar etkisi bulunur. İltihaplı bağırsak hastalıklarına (ülseratif kolit ve Crohn hastalığı) ve otoimmün temelli romatolojik hastalıkları karşı etkilidir. Bağışıklık tepkisinin düzenlenmesi ayrıca hücre çoğalmasının kontrolü ve tümörlere karşı mücadelede potansiyel etkileri vardır. Bazı nörolojik ve psikiyatrik hastalıkların semptomlarının azalması ve yaşa bağlı görme kaybının önlenmesini sağlamaktadır. Omega-3 anne karnındaki bebeklerin beyin gelişimi, merkezi sinir sistemi ve bedensel gelişimi için de çok önemlidir." ifadelerine, "Propolis ve Zerdeçal Katkılı Harnup Özü" isimli ürüne ilişkin olarak "ZERDEÇAL ÖZÜNÜN FAYDALARI NELERDİR? Zerdeçal doğal bir iltihap gidericidir. Romatoid artrit ve iltihaplı bağırsak hastalığı üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır. Antioksidan, antibakteriyel, antiviral ve antifungal aktiviteye sahiptir. Zerdeçal bağışıklık seviyelerini artırır ve destekler, kolesterolü düşürür. Kalp hastalıkları ve kanser riskini azaltır. Alzheimer hastalığının tedavisine yardımcı olur. Glokom ve katarakt tedavisinde yardımcı olur. Düzenli zerdeçal tüketimi glokomun ilerlemesini durdurur ve ayrıca görme kaybını da önler. Vücuttaki toksinlerle savaşır, karaciğer enzimlerinin oluşumunu destekler. Zerdeçal cilt sorunlarına da yardımcı olmaktadır. Sedef hastalığı ve egzama gibi cilt rahatsızlıklarının semptomlarını azaltmada yardımcı oldur. Hücrelere zarar gelmesini önler ve böylece yaşlanmayı yavaşlatır.İnce çizgi ve kırışıklık oluşumunu etkili bir şekilde engeller. Zerdeçal, ciltteki küçük yara ve cilt yanıkları iyileştirmede, akne tedavisinde kullanılabilir." İfadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.
Kurul’un yapmış olduğu incelemeler neticesinde ilgili internet sitesinde ve çevrimiçi katalog bölümünde "L****" markalı muhtelif harnup özü ürünlerine ilişkin yer verilmiş olan ve yukarıda örnekleri yer alan ifadelerin, bahsi geçen ürünlerin sanki bir ilaç veya beşeri tıbbi ürün gibi tanıtımı yapılarak sağlıkla ilişkilendirilen sağlık beyanlarına yer verilerek tanıtıldığı, yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre gıda ve takviye edici gıdalar için bu tür sağlık beyanlarının kullanılmasının kesinlikle yasak olduğu değerlendirilerek tanıtımların 20.04.2023 tarihli ve 32169 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Gıda ve Takviye Edici Gıdalarda Sağlık Beyanı Kullanımı Hakkında Yönetmelik’in 5/1, 5/2, 5/3, 5/6, 5/7, 5/8, 5/10 ve 5/11 ve 10 uncu maddeleri, Sağlık Beyanı Denetimi Hakkında Yönetmelik’in 4/1-d, 4/1-e, 5/1 ve 5/8 inci maddeleri, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 24/3 üncü maddesi, Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği’nin 7. maddesi, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 5/1-b, 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-a, 7/5-g, 7/8-ç, 10 uncu, 26/1 ve 32/1 inci maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61 inci maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilmiştir.
Bu doğrultuda, reklam veren O**** F**** İ*** ve D*** T**** Ltd. Şti. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 ve 77/12 nci maddeleri uyarınca 347.128-TL idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.
8. ÖRTÜLÜ REKLAM
Şikayet edilen " T***H**** T**** " isimli televizyon kanalında "Hafta Sonu Haberleri” başlıklı program incelenerek ilgili televizyon kanalında 24.12.2023 tarihinde yayınlanan haber yayınında spikerin "S*******"a markasına ait bir bardak ile haber sunumunu gerçekleştirdiği tespit edilmiştir.
Kurul tarafından yapılan incelemeler sonucunda; " T*** H**** T**** " isimli televizyon kanalında 24.12.2023 tarihinde yayınlanan "Hafta Sonu Haberleri" başlıklı haber programında yayın süresince ekranda S*******" logolu bardağın ön planda tutularak anılan markanın örtülü reklamının yapıldığı değerlendirilerek ilgili programın Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 6/1, 6/3, 6/4, 7/1,7/2, 7/3, 7/4, 7/5, 22/1, 22/2, 23/1-a, 23/1-b, 23/1-c ve 32/1. maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 61 inci maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilerek mecra kuruluşu T*** H**** T**** A.Ş. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63. ve 77/12.maddeleri uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
9. TURİZM
Şikayet edilen Aydın ili Kuşadası ilçesinde bulunan reklam verene ait taşınmaz üzerindeki tabelada yer alan reklam ve tanıtımlar incelenmiştir.
Kurul tarafından yapılan incelemeler sonucunda; Kuşadası Kaymakamlığına ait 03.01.2024 tarihli yazı ekinde yer alan reklam örneğinde reklam verene ait “********” adresinde bulunan taşınmazın üzerinde yer alan tabelada “O****** A**** O****” ibaresine yer verilmekle birlikte reklam verenin mevzuata uygun bir turizm belgesinin (turizm yatırımı belgesi, turizm işletmesi belgesi ve basit konaklama turizm işletmesi belgesi) bulunmadığının belirtildiği, Aydın Ticaret İl Müdürlüğünce 18.01.2024 tarihinde yerinde yapılan denetimde tutulan tutanakta ise binanın zemin katının mutfak olarak kullanıldığı diğer üst katlarda bulunan dairelerin de günlük olarak kiralandığı, bina içinde ve dışında binanın otel olarak kullanıldığını gösteren her hangi bir reklam materyaline rastlanılmadığı hususlarına yer verildiği tespit edilmiştir.
2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu’nun 37/A maddesi ile Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin 16. maddesinin ikinci fıkrası kapsamında; tesis tanıtımının ilgili Bakanlık’tan alınan belgeye uygun olarak yapılması gerektiği, belgeli tesislerin işyeri açma ve çalışma ruhsatında belirtilen isim ve türden farklı olarak belgelendirilmeleri halinde turizm belgesinde belirtilen isim ve tür esas alınarak tanıtım yapılmasının zorunlu tutulduğu, tesis tanıtımında tüketici hakları açısından doğru bilgilere yer verilmesi gerektiği, yanıltıcı olabilecek veya ülke turizmini zedeleyecek tanıtımlarda bulunulmaması gerektiği yükümlülükleri değerlendirildiğinde söz konusu taşınmaz üzerinde bulunan tabeladaki tanıtımların tüketicileri aldatıcı ve yanıltıcı nitelikte olduğu değerlendirilmiştir.
Bu itibarla, Kurul tarafından inceleme konusu tanıtımların Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-b, 7/5-c, 7/5-g, 9/1, 9/5 ve 32/1. maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. Maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilerek reklam veren O**** G**** T***** O***** S**** ve T***** Limited Şirketi hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63. ve 77/12.maddeleri uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
10. EĞİTİM
Şikayet edilen firmaya ait ******* adresli internet sitesinde yayınlanan “MEB 2024 LGS'de Böyle Sorar(...)” başlıklı tanıtımlar incelenmiştir.
Kurul tarafından yapılan incelemeler sonucunda; firmaya ait ******* adresli internet sitesinin 19.10.2023 ve 13.02.2024 tarihli görünümlerinde yer alan; “MEB 2024 LGS'de Böyle Sorar. (…) LGS'de En Çok Soru Tutturan Yayın. (…)2024 LGS'de MEB Böyle Soracak.” Şeklindeki ifadelerin ispatına yönelik sunulan belgelerin Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin “İspat külfeti” başlıklı 9 uncu maddesinde yer alan esaslar çerçevesinde söz konusu iddiaları desteklemekte yetersiz kaldığı vurgulanmış, dolayısıyla söz konusu tanıtımların tüketicileri yanıltıcı nitelikte olduğu değerlendirilmiştir.
Söz konusu incelemeye tabi tanıtımların; Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5-a, 8/1-b, 8/1-c, 8/1-f, 9/1, 9/2, 9/3, 9/4, 9/5 ve 32/1. maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. maddesi hükümlerine aykırı olduğu belirtilerek reklam veren S***** K***** S***** T***** M**** D**** M**** O***** Y**** S*** ve T***** Ltd. Şti. hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63. ve 77/12. maddeleri uyarınca 550.059-TL idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.