Koronavirüs (“Covid-19”) salgını sebebiyle üretimi azalan veya duran işyerlerinde, çalışanlara %60’a kadar ücret desteği verilmesini sağlayan kısa çalışma ödeneğine ilişkin başvurular 23.03.2020 tarihinden itibaren Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ve Hizmet Merkezlerine özel olarak oluşturulan elektronik posta adreslerine gerekli belgelerin gönderilmesi suretiyle başlamıştır.

İşverenler, Covid-19 Salgını Sebebiyle Kısa Çalışma Ödeneği Talebinde Nasıl Bulunacak?

Covid-19’dan olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işveren; buna ilişkin kanıtlarla birlikte Kısa Çalışma Talep Formu ile Kısa Çalışma Yaptırılacak İşçilere İlişkin Bilgileri İçeren Listeyi bağlı olduğu İŞKUR biriminin elektronik posta adresine göndermek suretiyle kısa çalışma başvurusu yapabilir.

Bu noktada yapılan başvuruların, İŞKUR tarafından belge üzerinden hızlı bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için Covid-19 salgınından olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin yapılan başvuruya eklenmesi önem arz edecektir. İŞKUR, başvuru sebebiyle lüzum gördüğü hallerde işveren ile irtibata geçerek ilave belgeleri talep hakkına sahiptir.

İşverenler tarafından yapılan başvuru sonrasında, İŞKUR tarafından başvurunun alındığı bilgisi elektronik posta yolu ile işverene bildirilecek ve başvuruların uygunluğunun tespiti amacıyla yapılan başvurular Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’na gönderilecektir.

Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Uygunluk Tespitinde Hangi Hususları Dikkate Alacaktır?

Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı tarafından alınan kararlar uyarınca; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı İş Müfettişleri Kurumu Yönetim Kurulu tarafından alınan Covid-19 Sebebiyle Yapılacak Kısa Çalışma Uygulaması Kararı uyarınca yapılacak uygunluk tespiti incelemelerinde;

• Tüm incelemelerin, mahalline gidilmeksizin Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’nda veya Grup Başkanlıklarında sadece ilgili başvuru evrakı ile ekleri üzerinden, tespit tutanağı düzenlenmeksizin gerçekleştirileceği,

• İnceleme sürecinde başvuru evraklarında eksiklik olduğunun değerlendirilmesi halinde, ivedilikle işverenler ile irtibata geçilerek, söz konusu eksik evrakların elektronik ortamda intikal ettirilmesinin isteneceği ve incelemenin evrak bazında ivedilikle tamamlanacağı,

• Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde, işyerlerinin sadece bu kapsamda olup olmadığına ilişkin belgelerin yeterli olacağı,

• İşverenlerin yönetimsel kararları çerçevesinde faaliyeti durdurulan veya azaltılan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde ise, durumu ortaya koyacak ilgili belgelerin yeterli olacağı,

• Uygunluk tespitine ilişkin olarak İş Müfettişlerince rapor niteliğinde yazı düzenleneceği,

• Söz konusu yazı ve eklerinin, İŞKUR İl Müdürlüklerine Kep adresi üzerinden elektronik ortamda gönderileceği; ıslak imzalı halinin ise işyerleri dosyasında muhafaza edilmek üzere bilahare gönderileceği,

• Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından faaliyeti durdurulan işyerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti işleminin, Kanunda düzenlenen asgari ve azami süreler ile, idari tasarrufun süresi ile sınırlı olacağı; idari tasarrufun sona ermesi ile kısa çalışma uygulaması da kendiliğinden sona ereceğinin dikkate alınacağı, hususlarını içermektedir.

Kısa Çalışma Talebinin Sonucunun Bildirilmesi

İş Müfettişleri tarafından yapılan uygunluk tespiti sonucu işverene, İŞKUR tarafından elektronik posta yolu ile bildirilecektir. Uygunluk tespitinin olumlu sonuçlanması halinde işveren bu durumu, işyerinde çalışanlarının görebileceği bir yerde ilan etmeli ya da kısa çalışmaya tabi çalışanlarına yazılı bildirim yapmalı; toplu iş sözleşmesine taraf ise ilgili işçi sendikasına bildirmelidir. Bu bildirimlere ek olarak işveren; başvuru yaptığı İŞKUR birimine, Kurum tarafından bildirilen süre içerisinde Kısa Çalışma Bildirim Listesini güncelleyerek, elektronik posta yolu ile göndermelidir.

Kısa Çalışma Ödeneğinin Miktarı Ne Kadardır?

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ına denk gelmekte olup; her halükarda aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçememektedir.

Kısa Çalışma Ödeneği Ne Zaman ve Hangi Yol Aracılığı İle Yapılacaktır?

Zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılması halinde ödemeler, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24-25/3. ve 40. maddesinde öngörülen 1 haftalık sürenin dolmasından sonra başlayacaktır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 40. maddesinde öngörülen ve zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkması sebebiyle çalışamayan/çalıştırılmayan günler için 1 hafta süreyle her gün için yarım ücret ödeme ve prim yükümlülüğü işverene ait olacaktır.

Kısa çalışma ödeneği, işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için, çalışana aylık olarak her ayın 5’inde PTT Bank aracılığı ile ödenecektir. Kısa çalışma ödeneğinin süresi, kısa çalışma süresi kadar olup bu süre 3 ayı aşamayacaktır. Bu süre içerisinde çalışanlara kısa çalışma ödeneği ile çalışanların Genel Sağlık Sigortası Primleri ödenecektir.

Kısa Çalışmaya Tabi Tutulan Çalışanların SGK Bildirimleri Nasıl Yapılacaktır?

Kısa çalışma yapılan süreler için, kısa çalışmaya tabi tutulan çalışanların eksik gün gerekçesi “18-Kısa Çalışma Ödeneği” olarak bildirilecektir.

Kısa Çalışmanın Erken Sona Ermesi Halinde İşveren Ne Zaman Bildirim Yapacaktır?

İşverenin, kısa çalışma uygulaması devam ederken, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu İŞKUR birimine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve çalışanlarına 6 işgünü önce yazılı olarak bildirmesi zorunludur. İşverenin yapacağı bildirimde belirteceği tarih itibariyle kısa çalışma sona erecektir. İşveren tarafından 6 işgünü önce yazılı bildirimde bulunulmaz ise geç bildirim sebebiyle oluşan yersiz ödemeler yasal faizi ile işverenden tahsil edilecektir.

Kısa Çalışma Ödeneği Hangi Hallerde Kesilecektir?

Kısa çalışma ödeneğinden faydalanan çalışanların;

• İşe girmesi,

• Yaşlılık aylığı almaya başlaması,

• Herhangi bir sebeple silâh altına alınması,

• Herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması,

• Geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle, kısa çalışma ödeneği kesilecektir.

Sonuç:

18.03.2020 tarihinde açıklanan “Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi”nde yer alan “Kısa Çalışma Ödeneğinin devreye alınarak, bundan faydalanmak için gereken süreçlerin kolaylaştırılması ve hızlandırılması,” kapsamında; Covid-19 salgınından olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma uygulamak isteyen işverenler için 23.03.2020 tarihinden itibaren Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ve Hizmet Merkezlerine özel olarak oluşturulan elektronik posta adreslerine gerekli belgeleri göndermek suretiyle başvurma imkanı tanınmıştır.

Kısa çalışma yapan işverenin, çalışanlarının, çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmesinin zorunlu olduğu hususunun unutulmaması gerektiğini hatırlatmak ister; Kısa çalışma yaptırılacak işçilere ilişkin bilgileri içeren liste ile Kısa Çalışma Başvurularında Kullanılacak Elektronik Posta Adreslerine İŞKUR’un internet sitesi üzerinden erişilebileceğini bildirmek isteriz.