Ocak | Sürdürülebilirlik Bülteni
MEVZUAT
Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi (“CSDDD”) ile Çevre ve İnsan Haklarına Yönelik Büyük Adım
14 Aralık’ta, Avrupa Birliği (AB) yasa yapıcıları, Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi (“CSDDD”)’nin içeriği ve kapsamı üzerinde anlaşma sağladı. Bu direktif, özellikle tekstil, tarım, mineral kaynakları ve inşaat sektörlerinde faaliyet gösteren AB içi ve dışı büyük şirketleri hedef alarak, tedarik zincirlerindeki çevresel ve insan haklarına ilişkin olumsuz etkileri azaltmayı amaçlamaktadır.
CSDDD, şirketlerin faaliyetlerinden doğan olumsuz etkileri tanımlama, değerlendirme, önleme ve azaltma yükümlülüğünü getirirken, aynı zamanda Paris Anlaşması ve Yeşil Mutabakat ile uyumlu iklim değişikliğini önleme planlarını da zorunlu kılmaktadır.
CSDDD ihlalleri durumunda, zarar görenler 5 yıl içinde tazminat talebinde bulunabilecek ve şirketlere net küresel cironun %5’ine kadar cezalar uygulanabilecektir. Bu düzenleme, AB Taksonomisi ve Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (“CSRD”) ile birlikte, sürdürülebilirlik alanında önemli bir gelişme olarak değerlendirilmekte ve gelecekteki düzenlemeler için bir temel oluşturmaktadır.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
Avrupa Konseyi, ESG Derecelendirmelerine İlişkin Yeni Kurallar Getirilmesi Konusunda Anlaştı
Avrupa Konseyi, ESG derecelendirmelerinin düzenlenmesi teklifinin değerlendirilmesi konusunda anlaşmaya vardı. Bu kapsamda ESG derecelendirmesine ilişkin yeni kurallar getirilecek.
Söz konusu kurallar ile sürdürülebilir ürünlere yönelik yatırımcı güvenini artırmak, ESG derecelendirme sağlayıcılarının faaliyetlerini daha şeffaf kılarak derecelendirmeleri daha güvenilir ve karşılaştırılabilir kılmak amaçlandı.
Konseyin önerisi uyarınca, AB’de faaliyet gösteren ESG derecelendirme sağlayıcılarının Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (“ESMA”) tarafından yetkilendirilmesi ve denetlenmesi ve özellikle metodolojileri ve bilgi kaynakları ile ilgili şeffaflık gerekliliklerine uymaları gerekecekken AB dışında faaliyet gösterenler ise denklik kararı gibi eşdeğer bir sürece tabi olacak.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
SKDM Kapsamında Geçiş Dönemi İçin Varsayılan Değerlere İlişkin Güncel Kılavuz Avrupa Komisyonu Tarafından Yayınlandı
Avrupa Komisyonu tarafından, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (“SKDM”) geçiş dönemi boyunca gömülü emisyonların belirlenmesi için varsayılan değerleri ve raporlama yükümlülüklerine ilişkin güncellenmiş kılavuzu yayınladı.
Kılavuzda varsayılan değerler, geçiş dönemi boyunca SKDM uygulamasında özellikle ithalatçıların gerekli tüm bilgilere sahip olmadığı durumlarda önemli bir rol oynamaktadır.
Bu varsayılan değerlerin, 2023 yılının 4. çeyreğine ilişkin ilk raporlama döneminin bitiminden sonra (31 Ocak 2024 tarihine kadar sunulacaktır), ilk raporlama döneminde toplanan verilerin yanı sıra AB sanayisinden ve AB dışındaki üreticilerden gelen geri bildirimleri dikkate almak üzere düzenli olarak revize edileceği açıklandı.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
Birleşik Krallık Kendi Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nı Uygulayacağını Duyurdu
Birleşik Krallık Hükümeti, uluslararası karbon kaçağı riskini azaltma çözümlerinin zaman alacağı sebebiyle yerel karbon kaçağı azaltma önlemleri üzerine istişarede bulundu.
30 Mart 2023 ile 22 Haziran 2023 tarihleri arasında yapılan istişarede Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kapsamında ürün standartları ve düşük emisyonlu ürünler için pazarı geliştirmeye yardımcı olabilecek diğer politika önlemleri ile geniş çapta karbon kaçağı politikasının uygulanmasını destekleyebilecek emisyon raporlaması değerlendirildi.
2027 yılında uygulanmaya başlayacak olan SKDM tarafından uygulanacak sorumluluk ithal edilen malların içinde bulunan emisyonlara dayanarak doğrudan ithalatçılara ait olurken, sorumluluk ithal edilen malın sera gazı emisyon yoğunluğuna ve menşe ülkesinde uygulanan karbon fiyatı (varsa) ile Birleşik Krallık’ta üretilmiş olsaydı uygulanacak karbon fiyatı arasındaki farka bağlı olacaktır.
Alüminyum, çimento, seramik, gübre, cam, hidrojen, demir ve çelik sektörlerinden Birleşik Krallık’a ithal edilen en yüksek emisyonlu endüstriyel mallara karbon fiyatı uygulanacak ve konu hakkında daha fazla ayrıntı hükümetin 2024 yılında yapacağı bir diğer istişarede belli olacak.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
GLOBAL GELİŞMELER
AB, Modernizasyon Fonu Aracılığıyla Üye Devletlerde Temiz Enerji Altyapı Projelerine Ek 2 Milyar Euro Daha Yatırım Yaptığını Duyurdu
Avrupa Komisyonu, Modernizasyon Fonu kapsamında 9 üye devletin enerji sistemlerinin modernleştirilmesine destek olmak amacıyla seçilen 19 projenin hayata geçirilmesi için 2,17 milyar Euro ödeme yaptığını duyurdu. Bu fonlar, AB Emisyon Ticaret Sisteminden (“AB ETS”) elde edilen gelirlerle finanse edildi. Daha önce haziran ayında ise 31 proje için 2,49 milyar Euro yatırımı duyurulmuştu. Bu kapsamda 2023 yılı içinde 50 proje ile fondan destek alan üye devletler Bulgaristan, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Letonya, Litvanya, Polonya, Romanya ve Slovakya oldu.
Yatırımların AB üyesi olan düşük gelirli ülkelerin iklim ve enerji hedeflerini karşılamalarına yardımcı olacağı; enerji, sanayi ve taşımacılıktaki sera gazı emisyonlarını azaltacağı ve enerji verimliliğini arttıracağı hedeflendi. Fon kapsamındaki projelerin odak noktasında yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimi, enerji şebekelerinin modernizasyonu, enerji verimliliği ve kömür üretiminin daha düşük karbon yoğunluklu yakıtlarla değiştirilmesi konuları oldu.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
Fransa Zorunlu Kompost Uygulamasını Yürürlüğe Koydu
Fransa, “Zorunlu Kompost” uygulaması ile organik atıkların geri dönüşümünü zorunlu hale getiren kuralları 1 Ocak 2024’ten itibaren yürürlüğe koydu. Söz konusu zorunlu kompost kuraları biyo-atıkları ayrıştırmak bakımından bölge halkına ve işletmelere bazı yükümlülükler yüklüyor. Buna göre, Fransız Hükümeti tarafından kurulmuş olan Yeşil Fon desteği ile yerel yönetimler, son kullanma tarihi geçmiş gıda ve organik atıkların kompostlaştırılması ve ayrıştırılması bakımından bölge halkını bilinçlendirme ve onlara bu konuda yöntem ve yol haritası sunmakla yükümlü olacak. Zorunlu kompost uygulamasına uyulmaması halinde para cezası ile karşılaşılacak.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
Kanada 2035 Yılı İtibariyle Elektrikli Binek Araç Kullanacak
Sera gazı emisyonunu azaltmak amacıyla Kanada, satılacak araçların tamamının 2035’ten itibaren elektrikli olmasını planlıyor. Kanada Çevre ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan düzenlemeye göre, iki farklı hedef koyulmuş olup bu hedefler bayilerde satılacak olan yeni araçların 2026’dan itibaren 5’te 1’inin, 2035’ten itibaren ise tamamının elektrikli olması yönünde. Söz konusu düzenleme, Kanada’nın emisyon azaltma hedefinin ilk büyük atılımı olarak yorumlanmakla birlikte düzenlemeye uymayan bayi ve üreticiler cezai müeyyideler ile karşılaşacak.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
BlackRock ESG Yatırım Stratejilerinde Yanıltıcılık İddiası ile Karşı Karşıya
ABD’nin Tennessee Eyaleti, dünyanın en büyük global yatırım yönetimi şirketlerinden BlackRock’a karşı yatırım kararları ve vekaleten oylama işlemleri sırasında ESG faktörleri hakkında yanıltıcı beyanlarda bulunarak tüketiciyi koruma yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle dava açtı.
Tennessee Eyaleti Başsavcısının iddiasına göre BlackRock iklim temelli politika ve stratejileri ile müşterilerini aldatıyor ve tutarsız açıklamaları ile tüketicileri bilinçli seçim yapma olanağından mahrum bırakıyor. Davanın açılması ile amaçlanan Tennesse’deki ticari pazarın bütünlüğünü korumak.
BlackRock ise yatırım uygulamalarını ve vekaleten oy kullanma işlemlerini ilgili faktörlere uygun gerçekleştirdiğini belirterek iddiaları reddediyor ve suçlamalara itiraz etmeyi planlıyor.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
TÜRKİYE’DEN GELİŞMELER
Türkiye’nin İlk İklim Karnesi Yayımlandı
Türkiye ve Avrupa’da iklim değişikliği alanında çalışmalar yürüten sivil toplum kuruluşları tarafından hazırlanan ve her yıl Birleşmiş Milletler iklim zirvesinde açıklanan İklim Değişikliği Performans Endeksi’nde Türkiye’nin iklim karnesi yayımlandı.
Söz konusu iklim karnesinde Türkiye’nin 2023 yılında sürdürdüğü çalışmalar ve attığı adımlar değerlendirilmiş olup Türkiye’nin yürütmekte olduğu politika ve izlediği adımların olumlu ve olumsuz yönlerine dikkat çekilmiştir. Buna göre, Türkiye’nin yenilenebilir enerji alanındaki hedefleri olumlu değerlendirilirken kömür kullanımının azaltılması/sona erdirilmesine ilişkin herhangi hedef veya açıklamanın belirtilmiş olmaması eleştirilmiştir. Bunların yanı sıra, nükleer enerji santralleri kurulması ile ilgili planların var olması ve güçlü iklim hedeflerinin bulunmaması da olumsuz değerlendirilerek Türkiye’nin 2053 Net Sıfır Hedefleri ile uyuşmadığından bahisle olumsuz olarak değerlendirildi.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB), Türkiye Yeşil Fonunun Kurulacağını Duyurdu
TSKB, Dünya Bankası’ndan temin edilecek 155 milyon dolar kredi ile Türkiye Yeşil Fonu’nun kurulacağını duyurdu.
Girişim Sermayesi Yatırım Fonu olarak kurulacak Türkiye Yeşil Fonu ile iklim risklerinin yönetilmesi temelinde, Türkiye’nin 2053 yılı Net Sıfır hedefine katkı sağlaması hedeflenmektedir. Konuya ilişkin olarak TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç açıklamasında “Türkiye Yeşil Fonu ile ülkemizdeki firmaların yeşil dönüşüm yolculuklarında etkin rol oynamayı, sermaye piyasaları yoluyla iklim finansmanına yönelik kaynakların çeşitliliğini, miktarını ve çarpan etkisini artırmayı amaçlıyoruz. Firmalara sermaye yatırımı sağlayan bu fon kapsamında özel sektör sermayesini de harekete geçirmeyi hedefliyoruz.” dedi. Bilgiç ayrıca, bir hazırlık dönemi olarak belirttiği Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasına (“SKDM”) dikkat çekmiştir. Fon, 405 milyon dolarlık bir büyüklüğü hedeflemekte ve Türkiye’deki şirketlerin yeşil dönüşümüne destek olmayı amaçlamaktadır.
Detaylı bilgi için tıklayınız.
GreenX: Türkiye’nin İlk Dijital Yeşil Enerji Pazaryeri
ATP tarafından geliştirilen GreenX, Türkiye’nin ilk dijital yeşil enerji pazaryeri olarak faaliyete geçmiştir. Yenilenebilir enerji ve karbon sertifikalarının satıldığı dijital pazar yeri olarak kurulan bu platform ile sürdürülebilir enerji ürünlerinin ticareti ve karbon sertifika işlemlerinin kolaylaştırılması, aynı zamanda enerji ve karbon sertifika ticaretini güvence altına alınarak yeşil enerji pazarında fiyat istikrarını sağlanması hedeflenmektedir.
GreenX, global yeşil enerji piyasası verilerine erişim ve yeşil finansman imkanları sunarak çevresel ve ekonomik sürdürülebilirliğe katkıda bulunmayı hedeflemektedir.
Detaylı bilgi için tıklayınız.