Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar İle İndirimli Satış Reklamları Ve Ticari Uygulamaları Hakkında Kılavuz Yayınlandı

01.02.2022 tarihinde Resmî Gazete ’de 31737 sayısı ile Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinde (“Yönetmelik”) Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik”) yayınlanarak 01.03.2022 tarihinde yürürlüğe girmişti. İlgili bültene erişmek için buraya tıklayabilirsiniz. Ticaret Bakanlığı hem sektör hem de tüketici bakımından soru işareti oluşturan bazı hususları açıklığa kavuşturdu.

Bakanlık, fiyat bilgisi içeren reklamlar ile indirimli satış reklamları ve ticari uygulamalar hakkında reklam veren, reklam ajansları, mecra kuruluşları satıcı, sağlayıcı, aracı hizmet sağlayıcılar ve reklamcılık ile ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlara yol göstermek amacıyla 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ne dayanılarak hazırlanan ve Reklam Kurulu’nun 12.04.2022 tarihli ve 320 sayılı toplantısında 2022/1 numaralı ilke kararı olarak kabul edilen “Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar İle İndirimli Satış Reklamları ve Ticari Uygulamaları Hakkında Kılavuz”u 15.04.2022 tarihinde web sitesinde yayınladı.

Reklam verenler, reklam ajansları ve reklamın yayınlandığı mecra kuruluşları Kılavuz maddelerine uyum konusunda ayrı ayrı ayrı sorumlu tutuldu. Aracı hizmet sağlayıcıların platformları üzerinden satılan ürünlerin kendisi tarafından verilen reklamlarından reklam veren olarak sorumlu olduğu bildirildi. Ayrıca aracı hizmet sağlayıcıların, oluşturdukları sistem üzerinden satış yapan satıcı ve sağlayıcıları bu Kılavuz hükümleri hakkında bilgilendirmesi gerekecek.

• Değişiklik ile getirilen kişiselleştirilmiş fiyat kavramı açıklığa kavuşturuldu. Kılavuz madde 12 uyarınca, genel olarak uygulanan ve seçilen belirli bir kişi veya grubu hedeflemeyen fiyat indirimleri kişiselleştirilmiş fiyatlandırma olarak kabul edilmeyecek. Ayrıca, fiyatın oldukça esnek ve hızlı bir şekilde değiştirilmesini içeren “dinamik” veya “gerçek zamanlı” fiyatlandırma yöntemleri, tüketicinin satın alma davranışını veya diğer kişisel verilerini analiz etme süreçlerini içermediği sürece kişiselleştirilmiş fiyata ilişkin hükümler kapsamında değerlendirilmeyecek.
• Değişiklik ile getirilen indirimden önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat kavramının tüm satış kanalları dikkate alınarak mı hesaplanacağı hususu oldukça soru işaretine sebep olmuştu.  Kılavuz madde 7/6 gereğince, fiziksel ve çevrimiçi mağazalar da dahil olmak üzere satıcının satış kanallarında farklı fiyat uygulaması olması halinde her satış kanalı indirimin başlangıcından önceki 30 günlük dönem içinde kendi uyguladığı en düşük fiyatı belirtebilecek. Ancak satış kanalı bakımından bu durumun fiş, fatura vb. belge veya log kayıtları ile ispatının sağlanması gerekecek. Yine bölgesel, aynı il içerisindeki farklı mağazalar/birimler vb. durumlar için geçerli olan indirimlerin ilgili reklamlarda açıkça belirtilmesi gerekecek.
• İndirimin satıcı veya sağlayıcının tüm satış kanallarında/satış noktalarında geçerli olduğu reklamlarda belirtilmesine rağmen gerçekte yalnızca bazı satış kanallarının/satış noktalarının fiyat indirimine tabi olduğu izlenimini yaratan yanıltıcı indirimli satış reklamları mevzuata aykırı olacak.
• Bir mal veya hizmete ilişkin indirim yapıldığını gösteren reklamlarda fiyat indirimi izlenimi uyandıran “şahane/muhteşem kasım/cuma teklifleri”, “dev fırsatlar”, “yıldızlı günler” ifadeleri veya genel fiyat indirimi niteliğindeki “Bugün tüm ürünlerde %20 indirim”, “Bugün tüm ürünlerde 10 TL indirim” ya da “Bu hafta tüm kırtasiye ürünlerinde %20 indirim” ifadeleri kullanılabilecek. Bu reklamların kendisinde her bir ürünün indirimden önceki fiyatının belirtilmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak, söz konusu reklamlar kapsamındaki ilgili mal ve hizmetlerin her birine ilişkin kendi duyurularında “önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat” veya “bir önceki fiyat”ın belirtilmesi zorunlu olacak.
• Bir mal veya hizmetin satıcı tarafından birden fazla e-ticaret platformu ve/veya mecrada satışa sunulması halinde, satıcı tarafından bir e-ticaret platformu veya mecrada reklamı yapılan satış fiyatları, diğer e-ticaret platformu veya mecralarda yapılacak satışlar veya uygulanacak indirimler için indirimden önceki satış fiyatı olarak esas alınamayacak.
• Aşağıda sayılan uygulamalar Yönetmelik kapsamında indirimli satış kapsamında değerlendirilmemiştir. Buna göre 30 gün önceki en düşük fiyat belirlemesi ve gösterilmesinde aşağıdaki fıkralardaki durumların dikkate alınmasına gerek olmayacaktır.

a) “3 al 2 öde”, “1 alana 1 bedava”, “500 TL üzeri 50 TL indirim”, “2. Ürüne %20 indirim”, “3 al sepette %30 indirim” gibi koşullu satışlar,

b) “en iyi/en düşük fiyat” gibi satıcı veya sağlayıcıların indirimli satış fiyatlarının karşılaştırmalarını esas alan reklamlar,

c) Belirlenen mal veya hizmet gruplarında tüketiciye uzun süreli fiyat indirimi hakkı veren indirim kartları, kuponlar, sadakat programları veya tüketicileri gelecekteki satın almalarına yönelik puan birikimine izin veren uygulamalar,

d) Havayolu taşımacılığında uygulanan ve çok sayıda faktörün dikkate alındığı belirli bir algoritmaya dayalı olarak fiyatın esnek ve hızlı bir şekilde değiştirilmesini içeren “dinamik” veya “gerçek zamanlı” fiyatlandırma yöntemleri,

e) Fiyat indirimini ilan etme niteliği taşımayan kişiselleştirilmiş fiyat indirimleri

Ancak bu yöntemlerle yapılan satışların tüketiciye sunduğu avantajın yine de kanıtlanması gerekecek.

• Bir malın aynı e-ticaret platformunda ve aynı satıcı tarafından farklı uzantılar üzerinden satışa sunularak farklı indirim oran ve tutarları belirlenmesi halinde bu durumun ortalama tüketici nezdinde uygulanan indirim konusunda anlam karışıklığına neden olduğu dolayısıyla mevzuat hükümlerine aykırı olacak.
• Reklam ibarelerinde ürünün ucuzluğuna dikkat çekmek için “bedava”, “ücretsiz” ve bunun gibi tanımlar ürün gerçekten ücretsiz değilse kullanılamayacak.
• Bir fiyat veya indirim reklamı, mağazadaki veya belirli bir kategorideki tüm mal veya hizmetler için geçerli olmadıkça “net”, “tümü” veya “her şey” gibi ifadeler kullanılamayacak.
• Eğer indirim kategoriye özel yapılıyorsa örneğin “kış sezonu ürünleri”, “…marka ürünler”, “mavi noktalı ürünler”, “2. ürüne” ve benzeri ifadelerle tüketicilerin anlayabileceği açık ve anlaşılır bir şekilde reklamlarda ayırt edilebilir olacak.
• İndirimli satış kampanyalarına ilişkin reklamlarda “…e varan”, “…den itibaren”, “…e kadar” ibaresine okunabilir büyüklükte yer verilecek. Bu ibareler ile indirimli satışa tabi olduğu duyurulan malların kapsamı tüketicinin makul beklentisini karşılayacak.
• Gerçeğe aykırı olarak tüketicinin ani karar vermesini sağlamak bakımında bir mal veya hizmetin sadece çok kısıtlı bir süre içinde belirli şartlar altında sunulacağı belirtilemeyecek.
• Yaşlılar, engelliler ve çocuklar gibi hassas tüketici gruplarına yönelik indirimli satış reklamlarında ve ticari uygulamalarda mal veya hizmetin fiyatının düşük olduğu algısı oluşturacak şekilde, fiyat bilgisinin yanında “yalnızca” veya “sadece” gibi ifadeler kullanılamayacak, çocuklar ebeveynlerini ikna etmeye teşvik edilemeyecek.

Kılavuz’dan anlaşıldığı üzere, tüketici lehine düzenlemeler giderek artırılmakta, satıcı ve aracı hizmet sağlayıcılara ciddi sorumluluklar getirilmeye devam etmektedir. Özellikle son dönemdeki düzenlemeler ile aracı hizmet sağlayıcılar bakımından pek çok yükümlülük getirilmiştir. Kılavuz’da dikkat çeken başka bir husus daha önce uygulaması olan ancak herhangi bir düzenleme ile açıkça cevaz verilmeyen hususların kabul edilmiş olmasıdır. Fiziksel ve/veya çevrimiçi mağazalarda farklı fiyat uygulamaları daha önce bir kanun hükmünde yer almazken Kılavuz’da açıkça mağaza bazlı veya bölgesel fiyatlandırma politikası uygulamasının mümkün olduğu kararlaştırılmıştır. Yine bugüne kadar herhangi bir düzenlemede yer bulmayan indirim ibareleri bakımından tek tek düzenleme yapıldığından bu Kılavuz satıcı, sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcılar bakımından oldukça önemli ve yol gösterici bir metin olmuştur.