COP 29’un Ardından: Bakü Konferansı ve İklim Değişikliğiyle Mücadelede Yeni Adımlar
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nın 29’uncusu, 11-22 Kasım 2024 tarihleri arasında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlendi. Bu yılki konferans, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak ve iklim finansmanını güçlendirmek için önemli müzakerelere sahne oldu. Konferansın temel odaklarından biri, özellikle gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele edebilmesi için gereken finansal destekti. Aynı zamanda, küresel barış ve güvenlik ile iklim eylemi arasındaki ilişki, sanayi sektörü için karbon azaltım stratejileri ve yenilenebilir enerji projeleri gibi çeşitli kritik konular gündeme geldi.
BM Genel Sekreteri António Guterres ve birçok dünya liderinin katılım sağladığı konfertansta alınan ve öne çıkan bazı kararları derledik.
1. İklim Finansmanı ve Kayıp-Zarar Fonu
Konferansın en dikkat çeken konusu, iklim finansmanının güçlendirilmesiydi. COP29’da iklim finansmanı için yıllık 300 milyar dolar tutarında bir hedef ortaya kondu. Bu fonun, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğinin etkileriyle mücadele etmesi ve dönüşüm sürecini hızlandırması için kullanılması planlanıyor. Ancak, özellikle gelişmekte olan ülkeler bu miktarın yetersiz olduğunu belirterek, gelişmiş ülkelerden daha fazla katkı talep etti. Özellikle Afrika ülkeleri, taahhüdün yetersiz kalacağı endişesi taşıdıklarını dile getirdiler.
Fonun resmi olarak 2025’te aktif şekilde projelere finansman sağlamaya başlaması planlanıyor. Ancak, bu fonun ne kadar kaynakla başlayacağı ve hangi ülkelerin ne kadar katkıda bulunacağına dair kesin detaylar müzakerelere açık durumda.
2. Yenilenebilir Enerji Girişimleri ve APRECA
Konferansın beşinci gününde, sürdürülebilir enerjiye geçişi teşvik etmek için çeşitli panel ve oturumlar düzenlendi. Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) ve Azerbaycan Enerji Bakanlığı, “Orta Asya’da Yenilenebilir Enerji İçin Hızlandırılmış Ortaklık” (APRECA) girişimini başlattıklarını duyurdu. Bu girişim, yenilenebilir enerji yatırımlarını hızlandırarak yeşil sanayileşmeyi desteklemeyi ve bölgesel enerji ticaretini artırmayı amaçlıyor.
3. İklim Eylemi ve Küresel Barış Bağlantısı
COP 29’da ele alınan bir diğer konu, iklim eylemi ile eş zamanlı olarak dünya barışının korunmasıdır. Beşinci gün yapılan müzakerelerde, iklim değişikliği ile barış ve güvenlik arasındaki bağlantılar vurgulanmıştır. Bu kapsamda, Bakü İklim Eylemi için Barış, Yardım ve İyileşme Çağrısı” (BCCAP) girişimi, COP 29 konferansında gündeme getirilen önemli bir inisiyatiftir.
Bu girişim, iklim değişikliğinin sadece çevresel değil, aynı zamanda sosyal ve politik etkilerini de gözler önüne sermektedir. İklim krizinin etkisi altındaki ülkelerde işsizlik, sağlık krizleri, göç gibi sosyal sorunların derinleşmesine yol açtığına dikkat çekilmektedir. BCCAP, bu tür sorunların çözülmesine yönelik yol haritaları sunarak, iklim eylemi ve barışın nasıl iç içe geçmiş olduğunu vurgulamaktadır.
4. Sanayi Sektöründe Karbon Azaltımı: Küresel Eşleştirme Platformu
Altıncı günde, BM Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO), karbon salınımını azaltmaya yönelik “Küresel Eşleştirme Platformu”nu tanıttı. Bu platform, küresel sanayi sektöründe karbon emisyonlarını azaltmayı hedeflemektedir. Bu amaç doğrultusunda, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği yaparak ağır sanayide emisyonları azaltma yolları araştırılacaktır.
Girişim, özellikle sanayi sektöründe karbon salınımını azaltmak için yeni teknolojiler geliştirilmesini teşvik etmeyi amaçlıyor. Küresel Eşleştirme Platformu, sanayi şirketlerini, yeşil teknolojileri geliştiren girişimciler ve araştırma kuruluşlarıyla bir araya getirerek, emisyonları düşürme konusunda inovatif çözümler bulmayı hedefliyor. Bu platform, sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda, sanayilerin çevresel etkilerini azaltırken, aynı zamanda ekonomik büyüme için fırsatlar yaratmayı da planlıyor.
Ayrıca, platformun önemli bir yönü de işbirlikçi yaklaşımının vurgulanmasıdır. Bu, özel sektörün ve hükümetlerin yanı sıra sivil toplumun da sürece dahil edilmesi gerektiği fikrini ortaya koymaktadır. UNIDO, bu platform aracılığıyla karbon azaltımı konusunda daha verimli ve etkili stratejiler geliştirilmesi gerektiğini savunuyor.
Bu platformun detayları ve çalışma şekli, iklim değişikliği ile mücadelede küresel iş birliğini artırmak adına önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
5. Danışma Kurulu Çalışmaları ve İş Birliği
Konferans süresince uzmanlardan oluşan Danışma Kurulu, dört oturum düzenledi. Kurul, kurumsal sektörlerde sürdürülebilirlik, karbon azaltımı ve yeşil teknolojilerin kullanımını ele aldı. Özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının daha güçlü bir koordinasyon sağlaması gerektiği vurgulandı.
Sonuç:
Konferans sırasında düzenlenen oturumlar, iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik küresel stratejilerin geliştirilmesi ve bu stratejilerin finanse edilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu toplantılar, sadece hükümetler için değil, aynı zamanda özel sektör ve sivil toplum kuruluşları için de iklim kriziyle mücadele etmek için bir yol haritası oluşturmuştur. COP 29 Konferansı, farklı paydaşların ortak hedefler doğrultusunda hareket etmesini sağlayarak daha etkin ve sürdürülebilir çözümler geliştirilmesine olanak tanımıştır. Geçtiğimiz hafta sona eren COP 29, küresel iş birliğini güçlendirmeyi, sürdürülebilir kalkınma hedeflerini desteklemeyi ve finansman mekanizmalarını etkinleştirerek iklim değişikliğiyle mücadelede somut adımlar atılmasını sağlamayı amaçlamıştır.