Mayıs | Sürdürülebilirlik Bülteni

1.      Avrupa Parlamentosu Üyeleri Karbon Giderimlerine İlişkin Yeni Bir Avrupa Birliği Sertifikasyon Planı Kabul Etti

 Karbon azaltma projeleri ile karbonu atmosferden uzaklaştıran çeşitli teknolojilerin etkinliğini, şeffaflığını, sürdürülebilirliğini belirlemek amacıyla geliştirilen ve Avrupa Parlamentosu’nun nisan 2024’te onayladığı yeni Avrupa Birliği Karbon Sertifikasyon Sistemi, AB’nin karbon emisyonlarını azaltma hedeflerine ulaşma çabalarını güçlendirmeyi amaçlıyor. Söz konusu sertifikasyon süreci, karbon azaltma projelerinin başlangıcından sonuna kadar katılımcıları ve paydaşları kapsayan kapsamlı bir denetim ve belgelendirme sürecini içeriyor.

Bu sertifikasyon sistemi, yenilenebilir enerji projeleri, karbon emisyonlarını azaltan teknolojiler, karbon emisyonlarını depolama ve geri dönüşüm gibi çeşitli karbon giderim yöntemlerini kapsıyor. Ayrıca, doğal kaynakların korunması ve restorasyonu gibi doğal bazlı çözümleri de destekliyor. Projelerin sosyal ve çevresel etkileri de değerlendirilerek sürdürülebilirlik standartlarına uygunluğu kontrol ediliyor.

Söz konusu sertifikasyon sistemi, AB’nin iklim politikalarının etkin bir şekilde uygulanması, Paris Anlaşması hedeflerine ulaşılması ve küresel iklim değişikliğiyle mücadelede liderlik rolünü üstlenmesi amaçları için bir adım olarak görülüyor.

Detaylı Bilgi İçin:

1. Kamu Gözetimi Kurumu Tarafından TSRS 2’nin Sektör Bazlı Uygulanmasına İlişkin Rehber Duyurusu Yayımlandı

Tabi olan işletmelerin sürdürülebilirliğe ilişkin finansal bilgilerini açıklaması amacını taşıyan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS)’nın 29 Aralık 2023 tarihli 32414(M) sayılı Resmî Gazetede Yayınlanmasının ardından 29/4/2024 tarihinde Kamu Gözetim Kurumu tarafından TSRS 2’nin Sektör Bazlı Uygulanmasına İlişkin bir Rehber Duyurusu yayımlandı. Buna göre, işletmelerin, ilgili açıklama raporlarını hazırlarken gerek TSRS1’de gerekse TSRS2’de yer alan bazı gereklilikleri dikkate alarak açıklama raporlarını hazırlamaları gerekmektedir.  

Yine, Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulunun (“ISBB”) teknik çalışma grubu tarafından 68 farklı alt sektöre yönelik olarak iklimle ilgili açıklamaların yer aldığı taslak metinlerin hazırlanmış olduğuna yer verilen duyuruda, işletmelere yol gösterici kaynak niteliğine haiz olan ve TSRS 2’nin “Sektör Bazlı Uygulanmasına İlişkin Rehber” adıyla yayımlanan söz konusu taslak metinlerin kamuoyuna sunulmuştur. İlgili taslak metinlere ve ilgili duyuruya aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.

Detaylı Bilgi İçin:

1. Türkiye İş Bankası kuruluşunun 100. yıldönümünde Bir Yeşil Borçlanma Aracı Olan “100.Yıl Bonosu’nu” halka arz ediyor.

15-19 Nisan 2024 tarihleri arasında gerçekleşen talep toplama döneminde, “100. Yıl Bonosu” adı altında ilk kez bir yeşil borçlanma aracı ihraç edildi ve toplamda 7,7 milyar liralık talep toplandı. Söz konusu bononun vadesi 22 Nisan 2024 tarihinde başladı ve Türkiye İş Bankası’nın 100. Kuruluş yıldönümü olan 26.08.2024 tarihinde sona erecek.

Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, “100. yıl bonosunun halka arz edilmesi, sosyal sorumluluk çalışmalarımızın ve ana faaliyetlerimizin yanı sıra, 100. yılımızın coşkusunu tüm paydaşlarımız ve ülkemizle paylaşma arzumuzun bir ifadesidir. Bu nedenle 100. Yıl Bonosu’nu son derece değerli buluyorum” şeklinde değerlendirmede bulunmuş ve halka arza katılan her yatırımcı adına TEMA’ya bir fidan bağışı yapılacağını belirtmiştir.

Detaylı Bilgi İçin:

1. Avrupa Komisyonu, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında “Gözden Geçirilmiş Binalarda Enerji Performansı Direktifi”ni (“Direktif”) onayladı.

Direktif kapsamında Avrupa Birliği’ne üye devletlerdeki evlerde, iş yerlerinde, okullarda, hastanelerde ve diğer kamu binalarında tüketilen emisyonların ve enerji kullanımlarının çerçevesi çizildi. Ulusal özellikler dikkate alınarak hazırlanan Direktif, insanların sağlığını ve yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Alınacak tedbirlerin kapsamı ve seçilecek binalar üye devletlerin inisiyatifine bırakılırken Avrupa’da üretilen temiz teknolojilere talebin artacağı ve istihdamın büyüyeceği düşünülmektedir.

Direktif ile birlikte her üye devlet, konutlarının ortalama birincil enerji kullanımını 2030 yılına kadar %16 ve 2035 yılına kadar %20-22 oranında azaltma hedefiyle kendi ulusal yöntemini benimseyecektir. Konut dışı binalar için en kötü performans gösteren %16’lık bölümü 2030 yılına kadar, %26’lık bölümü 2033 yılına kadar yenilemeleri gerekecektir. Bununla beraber üye devletler, tarihi binalar veya tatil evleri de dahil olmak üzere belirli kategorilerdeki konut ve konut dışı binaları bu yükümlülüklerden muaf tutma imkanına sahip olacaktır. Vatandaşlar evlerini yenileme konusunda desteklenirken Direktif, binaların yenilenmesi konusunda tavsiye alınması için merkezlerin kurulmasını gerektirmektedir.

Detaylı Bilgi İçin:

1. Bilimsel Tabanlı Hedefler Girişimi (“SBTi”) Mütevelli Heyeti’nin Kapsam 3 ile İlgili Açıklaması

2015 yılında şirketlerin sera gazı emisyonlarını azaltmaya yardımcı olmak amacıyla kurulan “Bilimsel Tabanlı Hedefler girişimi (SBTi)” geçtiğimiz ocak ayında Kurumsal Net-Sıfır Standartlarını revize etmenin bir öncelik olduğunu ve bu revizyonun kapsam 3 emisyonlarıyla* mücadelede ek rehberlik içereceğini duyurmuştu.

Geçtiğimiz altı ay boyunca kapsamlı bir istişare yürüten SBTi kanıt niteliğindeki anket sonuçlarının özetini yönetim kurullarına raporlamıştır. Bunun sonucunda ise kapsam 3 ile ilgili emisyonların azaltılması amacıyla kullanımlarını mevcut sınırların ötesine genişletmeye karar vermiştir. SBTi hedef belirlemede çevresel nitelik sertifikalarının** sorumlu kullanımı da dahil olmak üzere, kapsam 3 çerçevesinin revizyonu konusunda diğer ilgili girişimlerin yanı sıra daha geniş bir paydaş grubuyla istişarelerde bulunacak ve gerekli iş birliği anlaşmalarına varmaya çalışacaktır.

SBTi karbon kredilerinin kalitelerini doğrulama işini diğer ilgili kuruluşlara bırakırken talep edenlerin kurallara daha net şekilde ulaşmasını ve anlamasını sağlayacaktır. SBTi bu adımı, şirketler inovasyon ve teknoloji iyileştirmeleri yoluyla karbon emisyonlarını ortadan kaldırma yolunda ilerlerken, telafi mantığı ile değer zincirlerinin karbonsuzlaştırılmasını hızlandırmanın bir yolu olarak görmektedir.

Standart revizyon sürecinin bir parçası olarak ve ilgili tüm paydaşlarla yapılan istişarelerin ardından, Kapsam 3 emisyon azaltımı için çevresel nitelik sertifikalarının potansiyel kullanımına yönelik temel kuralların ilk taslağı SBTi tarafından Temmuz 2024’e kadar yayımlanacaktır.

*Kapsam 3, şirketin kendisiyle ilişkili olmayan, ancak kuruluşun değer zincirinde yukarı ve aşağı doğru dolaylı olarak sorumlu olduğu tüm emisyonları kapsar.

**İklim azaltma faaliyetleri veya projeleri ile ilişkilendirilen çevresel faydaları nicelendirmek, doğrulamak ve takip etmek için kullanılan araçlar

Detaylı Bilgi İçin:

1. Avrupa Birliği Elektrik Piyasası Reformu’na İlişkin Düzenlemeler Avrupa Parlamentosu Tarafından Onaylandı

Avrupa Birliği elektrik piyasasını daha istikrarlı, uygun fiyatlı ve sürdürülebilir hale getirmeyi amaçlayan ve bir tüzük ile bir direktiften oluşan AB Elektrik Piyasası Reformu, Avrupa Parlamentosu tarafından 11 Nisan 2024 tarihinde onaylandı.

Tüketicileri değişken fiyatlara karşı korumayı hedefleyen reform, tüketicilerin elektrik sözleşmelerinde sabit veya değişken fiyatlandırma hakkında net bilgiye erişimini sağlayacaktır. Bu kapsamda tedarikçilerin, sözleşme şartlarını tek taraflı olarak değiştirmelerine izin verilmeyecektir.

Reform kapsamında hem nükleer enerjiden hem de elektrik üretiminden kaynaklı enerji yatırımlarında “Fark Sözleşmeleri (CfD)” veya eşdeğer planlar kullanılması öngörülmektedir. Fark Sözleşmeleri ile bir kamu otoritesi, piyasa fiyatlarının çok düşmesi halinde enerji üreticisine tazminat ödeyecekken fiyatların çok yükselmesi halinde üreticiden ödemeleri tahsil edebilecektir.

Reform ile birlikte AB, fiyatların çok yüksek olduğu bir durumda ve belirli koşullar altında bölgesel veya AB çapında bir elektrik fiyat krizi ilan edebilir ve üye devletlerin KOBİ’ler ve enerji yoğun sanayi tüketicileri için elektrik fiyatlarını belirlemek üzere geçici önlemler almasına izin verebilecektir

Reformun yasaya dönüşmesi için Parlamento’nun onayının yanı sıra AB Konseyi tarafından da resmi olarak kabul edilmesi beklenmektedir.

Detaylı Bilgi İçin:

1. Avustralya Mahkemesi Yeşil Aklama Davası’nda Vanguard aleyhine karar verdi

Avustralya’da federal mahkeme tarafından alınan bir kararla Vanguard Investments Australia şirketi aleyhine karar verilmiştir. Kararın gerekçesini; ESG fonlarından biri hakkında, iddia edilenin aksine fosil yakıt faaliyetleri olan şirketlere yatırımları fondan hariç tutmamak da dahil olmak üzere yanıltıcı faaliyetlerde bulunulması oluşturmaktadır.

İlgili dava 2023 yılında Avustralya Menkul Kıymetler ve Yatırımlar Komisyonu (ASIC) tarafından açılmıştı. Vanguard tarafından fosil yakıt faaliyetlerine karşı duyarlı davranıldığı ileri sürülmesine karşın ASIC tarafından bu fondaki yatırımların ESG kriterlerine uygun olmadığını ileri sürülerek bu dava başlatıldı.

Bu dava, ASIC tarafından başlatılan ve para cezası sonucunu doğuran ilk yeşil aklama davası olma özelliğini taşımaktadır. Kararla birlikte diğer şirketlerinde sürdürülebilir yatırım iddialarını gözden geçirmesi gerekecektir. Nitekim, ASIC başkan yardımcısı Sarah Court da kararın ardından, davanın sürdürülebilir yatırım iddiasında bulunan şirketlere gerçek durumu yansıtmaları konusunda bir mesaj verildiğine ilişkin açıklamalarda bulunmuştur.

Detaylı Bilgi İçin:

1. T.C. İklim Değişikliği Başkanlığı (“Başkanlık”) tarafından, İklim Değişikliği Azaltım ve Uyum Strateji ve Eylem Planları Yayımlandı

Türkiye, Güncellenen Ulusal Katkı Beyanı’na göre 2030 yılına kadar %41 emisyon azaltımı hedeflemektedir. Bu hedef doğrultusunda, Başkanlık tarafından 2024-2030 uygulama dönemini kapsayacak şekilde İklim Değişikliği Azaltım Strateji ve Eylem Planı (İDASEP) ile İklim Değişikliği Uyum Strateji ve Eylem Planı (İDUSEP) olmak üzere iki plan hazırlanmıştır.

İDASEP kapsamında sanayi, enerji, binalar, ulaştırma, atık ve tarım sektörleri ile AKAKDO (Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık) sektörlerine ilişkin strateji ve eylemleri ele alınırken İDUSEP iklim değişikliğinden etkilenebilirliği yüksek görülen sektörler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bu kapsamda İDASEP 49 strateji ve 260 eylemden, İDUSEP ise 40 strateji ve 129 eylemden oluşmaktadır.

Başkanlık tarafından hazırlanan bu planlar Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadele ve emisyon azaltımı konusunda belirlediği 2030 hedeflerine ulaşmak için önem taşımaktadır.

Detaylı Bilgi İçin: