Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapıldı

01.04.2022 tarihinde Resmî Gazete’de 31796 sayısı ile Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (“Kanun”) ile Kat Mülkiyeti Kanun’unda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik”) yayımlandı. Değişiklik ile tüketiciler için yeni önlemler, satıcı ve sağlayıcılara yeni yükümlülükler getirilmiş oldu. Eski düzenleme ve yeni düzenlemenin karşılaştırmalı versiyonuna ayrıca bu linkten ulaşabilirsiniz. En sık kullanılan tüketici işlemleri bakımından önem arz eden değişikliklere dair yorumlarımızı derlemiş bulunmaktayız.

1.Mesafeli Sözleşmeler

Kanun’da satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, uzaktan iletişim araçlarının kullanılması sureti ile kurulan sözleşmeler mesafeli sözleşmeler olarak tanımlanmış ve ayrı hükümlere tabi tutulmuştu. Ancak, günümüzde hepimizin alışveriş için sıkça kullandığı Trendyol, Hepsiburada, n11 gibi “aracı hizmet sağlayıcı” niteliğindeki kuruluşların yaptığı satışlardan dolayı tüketiciye karşı sorumluluğu belirsizdi.

Değişiklik ile aracı hizmet sağlayıcıların sorumlulukları artırıldı. Aracı hizmet sağlayıcıların;

• Tüketiciye ön bilgilendirme yapılmasından, teyidinden ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
• Ön bilgilendirmede bulunması zorunlu eksiklikler bakımından satıcı veya sağlayıcı ile müteselsilen, (Veri girişinin satıcı ve sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç)
• Satıcı veya sağlayıcı ile yaptıkları aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamaları nedeniyle, satıcı ve sağlayıcıların bu madde hükümlerine aykırı davranmasına sebep oldukları her bir işlemden sorumlu olduğu,
• Satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi hâlinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar ile ayıplı maldan kaynaklı ve hizmetten kaynaklı hakların kullanımı hariç olmak üzere, teslim veya ifa ile cayma hakkına ilişkin yükümlülüklerden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
• Satıcı veya sağlayıcı onayı olmaksızın düzenledikleri kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlarda, sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesinden,
• Ön bilgilendirmede yer alan hususlar ile reklamlarında yer alan bilgilerin uyumlu olmasından ve ispatından,

sorumlu olduğu kararlaştırıldı.

Müteselsilen sorumluluğun öngörüldüğü hallerde tüketici hem satıcıya hem de aracı hizmet sağlayıcıya birlikte başvurabilir ya da yalnızca birine başvurabilecektir. Tanınan istisnalar haricinde aracı hizmet sağlayıcılar sorumsuzluğunu iddia edemeyecek.

Ön bilgilendirme yükümlülüğünün neleri kapsadığı Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği beşinci maddesinde açıkça yazılmıştır. Sözleşme konusu mal ve hizmetin temel nitelikleri, satıcı bilgileri, ödemeye ilişkin bilgiler, cayma hakkının kullanımına yönelik ayrıntılar gibi ürün ve satışa ilgili önemli bilgileri haiz olması gereken ön bilgilendirme formundan artık aracı hizmet sağlayıcı da sorumlu olacak.

Satıcı ve sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcılar arasında bulunan sözleşmeye göre değişecek olmakla birlikte, eğer aracı hizmet sağlayıcı bedeli bizzat tahsil ediyorsa; ürünün tesliminden ve sebep göstermeden belirli sürelerde tüketiciye tanınan cayma hakkı sonucunda tüketicinin para iadesinden satıcı ile müteselsil sorumlu olacak.

Ancak burada net olarak belirlendiği üzere, ürünün veya hizmetin örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle “ayıp” söz konusu ise aracı hizmet sağlayıcıya başvurulamayacak. Ürün bakımından ayıp iddiası olan tüketici, taleplerini satıcı veya sağlayıcıya karşı öne sürebilecek.

İndirimlerin gerçeği yansıtmasının sağlanması bakımından yakın tarihte bir yönetmelik değişikliği yapılmıştı. https://www.aksan.av.tr/tr/blog/detail/1173 Mesafeli satışa konu ürünlere kampanya ve indirimler aracı hizmet sağlayıcı tarafından bizzat yapılmışsa indirimli ürünün gösterilen fiyattan satılmasında aracı hizmet sağlayıcı sorumlu olacak.

Ayrıca aracı hizmet sağlayıcılar, tüketicilerin taleplerini ve bildirimlerini ürün satıcısına iletebilmeleri için bir sistem kurması gerekecek.

2.Tüketici Hakem Heyetleri

2022 yılı itibari ile Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuru sınırı 15.530 Türk lirası tutarındayken Değişiklik ile rakam 30.000 Türk lirasına çekildi. Artık 30.000 Türk lirasına kadar olan uyuşmazlıklarda hakem heyetine gidilmesi gerekecek.

Tüketicilere, tüketici hakem heyetinin bulunmadığı yerlerde ilçe kaymakamlığına başvuru yapabilme olanağı getirildi.

Tartışma konusu olacak bir düzenleme ile, mevcut olduğu hâlde tüketici hakem heyetine sunulmayan bir bilgi veya belgenin tüketici mahkemesine sunulması nedeniyle, kararın iptali hâlinde tüketici aleyhine yargılama giderine ve vekâlet ücretine hükmedilemeyeceği kararlaştırıldı. Buna göre, eğer hakem heyetine sunulmayan bir belgeyi mahkemede kullanıp davanın kazanılması halinde usul kurallarının aksine karşı tarafa yargılama gideri ve vekalet ücreti hükmedilmeyecek.

Bu kısımdaki en önemli değişiklik, Reklam Kurulu’na erişimin engellenmesi kararı verme yetkisi tanınması oldu. Kanun’da sayılan ihlallerden birini internet üzerinde işleyen satıcı, sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı kararlaştırılan cezaların yanında web sitesine erişimin engellenmesi riski ile karşılaşacak. Değişiklik ile ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL vb. şeklinde) erişimin engellenmesine Reklam Kurulu tarafından karar verileceğini hatta teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebileceği düzenlendi. Erişim engellenmesi kararına karşı Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurulabilecek.

Değişiklikte tek tek sayılan ve genelde devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri ile ilgili kısımlar kanunun yayımı tarihinde, diğer düzenlemeler altı ay sonra yürürlüğe girecek.

Kanun’un ceza hükümleri ile ilgili de değişikliler mevcut olup satıcı, sağlayıcı ve aracı hizmet kurumu niteliğindeki tüm kişi ve kuruluşların yenilenen ceza miktarlarına ve eklenen ihlallere dikkat etmesini tavsiye ediyoruz.